Piše: Miroslav Lazanski
Države članice NATO-a osudile su, pre nekoliko dana, sporazum UN o zabrani atomskog oružja, inače prvi takav sporazum u istoriji UN, tvrdnjom da je taj sporazum „nerealan”. Radi se o sporazumu iz jula ove godine, koji je podržalo 120 država članica UN, dok su protiv bile sve zemlje koje trenutno imaju atomsko oružje.
Njih ukupno devet odbilo je da učestvuje u oblikovanju tog sporazuma, dok su Francuska, Velika Britanija i SAD odmah rekle da nemaju nameru da ga se pridržavaju. Uz pojačanu ratnu retoriku između Vašingtona i Pjongjanga upravo oko nuklearnog oružja, mogli bismo da se zapitamo ko je ovde licemeran, a ko nije? Je li atomsko oružje jednima dozvoljeno, a drugima nije? Zašto i na temelju čega?
[adsenseyu1]
Činjenica jeste da su SAD još pre 15 godina snizile svoj nuklearni prag, odnosno u „Pregledu nuklearne doktrine” iz 2002. godine Pentagon navodi da postoji potreba za novim nuklearnim naoružanjem koje bi moglo da ima slabiju jačinu nuklearnog punjenja i manju snagu radijacije.
Oružje projektovano za uništavanje podzemnih vojnih objekata u Iranu i Severnoj Koreji? Još tada se moglo postaviti pitanje o suštinski novoj debati o nuklearnom naoružanju: više nije reč o količini atomskog i hidrogenskog oružja, već se radi o fundamentalnom pitanju okolnosti u kojima bi ono moglo da se upotrebi. Odnosno je li svrha nuklearnog oružja odvraćanje atomskog napada na SAD, ili na Rusiju ili na Kinu, ili treba razvijati atomsko oružje da bi se vodili ratovi, uključujući i sukobe s onima koji nemaju nuklearno oružje?
Zapravo, ako vojni planeri razmišljaju o nuklearnoj opciji kad god se suoče s iznenađujućim vojnim razvojem događaja, onda se gubi razlika između nuklearnog i konvencionalnog oružja.
Izgledalo je da se završetkom hladnog rata gubi potreba za atomskim oružjem. Zagovornici kontrole naoružanja zahtevali su radikalne rezove u američkom i ruskom nuklearnom arsenalu kao i da rakete s atomskim bojevim glavama više ne budu u stanju bojeve gotovosti, dok su zagovornici tvrde struje insistirali da još postoji potreba za nuklearnim oružjem. Rusija i SAD su onda smanjile broj svojih atomskih bojevih glava, ali je problem nastao jednostranim izlaskom SAD iz sporazuma o antibalističkoj odbrani, ABM, iz 1972. godine, kao i izgradnjom američkog antiraketnog štita u Poljskoj i Rumuniji.
[adsenseyu4]
Administracija predsednika Buša je još 2002. godine smatrala da je međunarodni režim sporazuma o kontroli atomskog naoružanja irelevantan. Naime, u „Pregledu nuklearne doktrine” kaže se da „ovaj stari proces kontrole nije kompatibilan sa fleksibilnošću koju planiraju i zahtevaju oružane snage SAD”. Jer osim izlaska iz sporazuma o ABM, SAD su zanemarile poboljšanja Konvencije o biološkom oružju, a odbile su i nastavak formalnog procesa smanjivanja strateškog nuklearnog oružja.
Sada je toj listi odustajanja i odbijanja dodata i odluka NATO protiv sporazuma UN o zabrani atomskog oružja. Zašto je onda Kim Džon Un u Pjongjangu kriv za sve? Jer čovek hoće samo da ima ono što ima i gospodin Tramp.
Dakle, kada pogledamo hronologiju događanja u vezi sa sporazumom na planu atomskog oružja, onda je prilično jasno da je praksa američke administracije unazad 25 godina dovela do proširenja ekskluzivnog kluba posednika nuklearnog oružja. I to ne tvrdim ja, već bivši američki ministar odbrane Robert Maknamara u tekstu za „Internešenel herald tribjun” od 14. marta 2002.
[adsenseyu1]
Tokom hladnog rata, mir je čuvala doktrina „zagarantovanog uzajamnog uništenja”, što je značilo da svaka strana ima snage i uslove neophodne da se sačuva sposobnost razornog drugog nuklearnog udara, čime se protivnik odvraća od prvog atomskog udara i uopšte od nuklearnog rata. Povlačenjem iz sporazuma o ABM američka administracija je unilateralno proglasila zastarelom doktrinu „zagarantovanog uzajamnog uništenja” i prihvatila doktrinu „unilateralno zagarantovanog uništenja”. Odnosno Rusija je sada meta američkih napadačkih nuklearnih snaga prvog udara.
U možda najrazumnijem zahtevu u istoriji međunarodnih odnosa 162 države sveta, koje ne raspolažu atomskim oružjem, u aprilu 1995, u vezi s jednom rezolucijom SB UN, zatražile su, u zamenu za svoje trajno obavezivanje da nikada neće nabaviti nuklearno oružje, da pet država koje raspolažu atomskim oružjem obećaju da ih takvim oružjem nikada neće napasti. Istina, SAD, Velika Britanija, Rusija, Francuska i Kina su 1995. potvrdile sporazum iz 1978. o neširenju atomskog oružja, sporazum potpisan na 25 godina, i ponovile da neće koristiti atomsko oružje protiv onih država koje ga nemaju.
Nova nuklearna doktrina SAD i najnovije protivljenje NATO-a sporazumu UN o zabrani atomskog oružja direktno je rušenje sporazuma o neširenju nuklearnog oružja iz 1978. Treba biti licemer i ne prisetiti se ukupne hronologije atomskih sporazuma. Bivši ministar odbrane Indije Džordž Fernandez lepo je rekao: „Pre nego što neko uputi izazov SAD najpre mora da nabavi atomsko oružje”…
(Politika.rs)
[adsenseyu5][adsenseyu5]
