Stručnjaci Pacifičke severozapadne nacionalne laboratorije u državi Vašington utvrđuju poreklo misterioznih uranijumskih kocki u američkim laboratorijama i da li su bile deo nacističkog nuklearnog programa.
Nacisti su od 1939. do 1945. godine razvijali sopstveni program za razvoj nuklearnog oružja.
Postojale su dve istraživačke grupe, jednu je vodio Verner Hajzenberg, a drugu Kurt Dibner, koji je osmislio i napravio nuklearne reaktore u nadi da će razviti atomsku bombu.
Posle rata, mnoge od kocki korišćenih u nacističkim eksperimentima završile su u SAD, gde su raspoređene po univerzitetima i privatnim centrima, kroz formalne i neformalne kanale.
Stručnjaci sumnjaju da je u nacističkim reaktorima bilo između 1.000 i 1.200 kocki, ali se za tek 12 zna gde su danas. Sada američki naučnici žele da saznaju poreklo jedne od njih u državi Vašington, kao i nekolicine drugih.
„Nismo sigurni da kocke potiču od nemačkog programa, pa moramo prvo to da utvrdimo. Onda želimo da uporedimo različite kocke i klasifikujemo u skladu sa istraživačkim grupama koje su ih napravile“, kaže Džon Švantes iz Američkog hemijskog društva.
Nemački naučnici su se fokusirali na nuklearnu fisiju, proces koji uključuje destabilizaciju teškog nukleusa bombardovanjem neutronima, čime se jezgro raspada oslobađajući energiju, prenosi RTS.
Hajzenbergova grupa se nadala da će uspeti da podstakne uranijum uronjen u tešku vodu i stvori plutonijum koji bi se koristio za atomsku bombu.
Kocke nacističkog reaktora, stranice 5 centimetara, uronjene su pod vodu viseći na kablovima. Srećom, nacistički dizajn nije uspeo.
Onda im je vreme isteklo. Britanske i američke trupe konfiskovale su uranijumske kocke iz eksperimenta i oko 600 poslali nazad u SAD.
