Brojna naučna istraživanja potvrdila su uticaj elektromagnetnog zračenja na život pčela, ali neka od njih to pobijaju, pa naučnici izbegavaju da o tome donesu definitivan zaključak.
Grupa autora u novom broju stručnog časopisa „Veterinarska stanica“ ističe da nisu potpuno jasni učinci vrednosti radiofrekvencijskog elektromagnetnog zračenja (RF-EMZ) na pčelinje zajednice, tako da ono ne isključuje ni mogućnost prilagođavanja pčela tokom kraćeg ili dužeg izlaganja tim zračenjima, prenosi „Jutarnji list“.
Međutim, u članku časopisa koji izdaje Hrvatski veterinarski institut, navodi se znatno veći broj istraživanja koja potvrđuju biološke efekte RF-EMZ-a na medonosne pčele.
Neki od njih su dezorijentacija, poremećaji ponašanja u košnici i poremećaji komunikacije, smanjena plodnost i nosivost matice, proizvodni poremećaji i poremećaji u razmnožavanju, oksidacijski stres i genotoksičnost.
Pratite naše odabrane najbolje vesti na mreži “Telegram” na Android telefonima preko instalacije na Play Prodavnici ili desktop računarima OVDE
Jedno istraživanje sprovedeno je na ukupno 16 pčelinjih zajednica i to tako da su osam pčelinjih zajednica autori izložili zračenju, pet zajednica zračenju punog intenziteta i tri s 50 posto smanjenog intenziteta zračenja, dok osam zajednica nije bilo izloženo i poslužile su kao kontrolna grupa.
Rezultati su pokazali značajno veću sposobnost povratka u košnice pčela radilica iz kontrolne grupe. Iz te grupe 63 posto pčela se vraćalo u košnice, u odnosu na 49 posto pčela koje su bile izložene EMZ-u.
Drugo istraživanje pokazalo je da svakodnevno desetominutno izlaganje pčelinjih zajednica tokom deset dana prouzrokuje nestanak pčela skupljačica iz zajednice, odnosno njihov otežani i dugotrajniji povratak u košnicu što je posledica dezorijentacije.
Takođe, istraživanje je pokazalo znatno manji broj izlazaka i ulazaka radilica u košnicu, te s tim u vezi i manju proizvodnju, odnosno manju količinu oprašivanja biljaka i smanjenu proizvodnju meda i drugih pčelinjih proizvoda.
Jedno od istraživanja, koje je izlagalo pčelinje zajednice mobilnom telefonu tokom razgovora, zabeležilo je povećanje frekvencije slanja zvukova pčela 25 do 40 minuta nakon uspostave poziva s ukupnim trajanjem čak do 12 sati nakon prekida razgovora.
Detaljnijom analizom autor je utvrdio nekoliko različitih frekvencija koje su izložene pčele koristile.
Na kraju jednog eksperimenta, autori su evidentirali značajno slabljenje zajednica i konačno potpuni nestanak odraslih pčela iz košnica izloženih EMZ-u.
Autori članka, međutim, navode i rezultate istraživanja koja ne pokazuju nikakve značajne učinke zračenja te vrste na pčele.
Jedno istraživanje pokazalo je da ozračivanje pčela RF-EMZ-om s frekvencijom nema efekta na agresivnost i orijentaciju pčela, kao ni na njihovu međusobnu komunikaciju. Uz navedene zaključke autori napominju da se pojava naglog nestanka radilica iz košnice ne može povezati s učincima radiofrekvencijskog zračenja.
Takođe, u jednom od istraživanja autori su pokazali da efekti u zavise od fizičkih uslova RF-EMZ, kao što su jačina polja i modulacija. Na području najveće jačine polja autori su tokom prva dva meseca utvrdili povećanu agresivnost, smanjenu jačinu pčelinjih zajednica i smanjenu površinu zanesenog pčelinjeg legla.
Međutim, većina ih je uočila da je kod svih pčelinjih zajednica smanjena količina polena i meda, smanjen nadražaj za hranjenjem, što posledično može dovesti do smanjenja efikasnosti oprašivanja i produktivnosti zajednice.
Istraživanja su sprovedena zbog činjenice da upotreba bežične tehnologije predstavlja najveći i najbrže rastući izvor zagađenja okoline elektromagnetnim zračenjem ljudskog porekla.
Upotrebom uređaja koji koriste bežičnu tehnologiju, poput mobilnih ili bežičnih telefona, uređaja s podrškom za vaj-faj ili blutut, te razvojem potrebne infrastrukture, vrednost radiofrekvencijskog elektromagnetnog zračenja u frekvencijskom pojasu oko jedan gigaherc povećala se gotovo 1.018 puta u odnosu na vrlo nisku vrednost prirodnog zračenja.
Znatni porast razvoja i primene bežične tehnologije poslednjih 30 godina i definisanje RF-EMZ kao mogućeg kancerogenog faktora za ljude, doveli su do zabrinutosti i uznemirenosti šire javnosti o štetnim posledicama na zdravlje ljudi, životinja, pa i biljaka, objašnjava se u istraživanju.
Ta strepnja je još veća zbog izostanka poznavanja štetnih efekata pre nego što se odobri i primeni nova tehnologija, što se povezuje s javnim negodovanjem i neodobravanjem uvođenja 5G tehnologije.
Ali, uprkos ogromnom porastu elektromagnetnog zagađenja, čini se da opšta populacija, pa čak i nemali broj naučnika, nije u potpunosti svestan promene vrednosti prirodnog elektromagnetnog okruženja.
„Razlog tome moglo bi biti slabo poznavanje delovanja RF-EMZ-a antropogenog porekla na zdravlje ljudi i životinja te nerazumevanje njegovog delovanja na druge prirodne i veštačke atmosferske komponente, kao i na jonosferu.
Na temelju rezultata brojnih istraživanja poznato je da RF-EMZ uz termički izaziva i netermički efekat, koji se može manifestovati promenama na nivou molekula (DNK – karcinom) i na nivou organskih sistema (nervni i imunološki)“, stoji u tekstu.
