Nemačka fondacija „Fridrih Ebert“ nedavno je sastavila predlog nacrta statuta Zajednice srpskih opština (ZSO). Detalje nacrta danas je objavio portal Nova S, a predsednik Srbije Aleksandar Vučić sa pravom je izuzetno negativno reagovao na ovaj dokument.
„Na šta sam posebno poludeo od besa… Obaveštavaju nas da ‘Fridrih Ebert fondacija’ nemačke stranke SPD, pravi nacrt Statuta ZSO. Da nemačka nevladina organizacija govori o kompetencijama ZSO… Nije to vaš posao, postoji srpski upravljački tim koji treba time da se bavi. Nije to vaš posao“, rekao je Vučić i upitao: „Ko ste vi da se bavite ZSO? Kakve veze vi imate sa Srbima?“.
Nemačka fondacija, naime, preuzela je na sebe pisanje predloga statuta Zajednice srpskih opština, iako je Briselskim sporazumom, koji je potpisan pre gotovo deset godina, jasno regulisano ko je nadležan za ovo pitanje. Takođe, nešto više od dve godine kasnije, u avgustu 2015. potpisan je Sporazum o Zajednici srpskih opština koji sadrži opšte principe za konstituisanje te institucije, njen pravni okvir, kao i detaljan spisak nadležnosti.
Tada je jasno definisano da nadležnost za izradu nacrta statuta ima upravljački tim, što znači da nevladine organizacije, poput pomenutog nemačkog instituta, nemaju pravo da se tu mešaju.
Pratite izbor naših najboljih vesti na Telegramu.
Sporazumima je tačno utvrđeno kakva će ovlašćenja imati ZSO i opštim principima je definisano kako će ona izgledati. Još 2018. godine je upravljačkim tim, kojeg je za to ovlastio evropski posrednik završio nacrt statuta. Oni su nacrt statuta poslali, a EU posrednik mora da sazove sastanak na visokom političkom nivou na kome bi upravljački tim predstavio taj nacrt, rekao je izvor upućen u pregovore.
Dakle, ne postoji mogućnost, niti se bilo ko saglasio da „Fridrih Ebert“, ili bilo koja druga nevladina organizacija bude nadležna za izradu nacrta statuta.
Prvim sporazumom o principima koji regulišu normalizaciju odnosa Beograda i Prištine (Briselski sporazum) definisan je i tačan sastav i funkcionisanje tima za uspostavljanje ZSO.
Prema ovom sporazumu, upravljački tim za uspostavljanje ZSO će biti sačinjen od predstavnika svake od četiri opština na severu. Jedan član Upravljačkog tima će biti odgovoran za koordinaciju i organizaciju rada, a odluke će se donositi većinom glasova.
Stoga je nejasno zašto je fondacija „Fridrih Ebert“ sastavila još jedan dokument i teško je ne zapitati se da li je u pitanju još jedna zamka ili novi vid pritisaka na Beograd. Daleko od toga da je ovo prvi put da se Zapad, u ovom slučaju Nemačka, mešaju u unutrašnja pitanja Srbije.
„Kosovo“ u ZSO?
Da je ovo još jedan pokušaj Zapadnih pokrovitelja tzv. Kosova da čine ustupke Prištini, a Srbiji oduzmu i ono malo prava koja je dobila, jasno pokazuju razlike između Sporazuma o Zajednici srpskih opština potpisanog 2015. godine i onog koji je sastavila nemačka fondacija „Fridrih Ebert“.
U sporazumu iz 2015. jasno je naznačeno da će Statut usvojiti konstitutivna skupština, koju će činiti izabrani članovi skupština opština članica.
Međutim, u sporazumu nemačke fondacije najednom se pojavljuje „Kosovo“, tačnije piše da se „Statut usvaja pravnim aktom Vlade Kosova, a nakon saglasnosti Ustavnog suda postaje deo pravnog sistema Kosova“.
I za raspuštanje ZSO, bez ikakve osnove, fondacija „Fridrih Ebert“ zadužila je vladu lažne države.
„Cela ZSO se može raspustiti samo odlukom dvotrećinske većine u Skupštini, dok samo raspuštanje sprovodi Vlada Kosova“, navodi se u nacrtu, dok je u Sporazumu o ZSO jasno naznačeno da se Asocijacija to, jest Zajednica može raspustiti samo odlukom njene Skupštine, koja je usvojena dvotrećinskom većinom njenih opština članica.
U Sporazumu o ZSO ističe se da će Zajednica u svojim odnosima prema centralnim vlastima promovisati interese srpske zajednice.
Nemačka fondacija, međutim, navodi da bi „Savet ZSO bio sastavljen od najviše 30 članova, a sastav će odražavati etničku raznolikost učesnika opština“.
Takođe, prema ideji „Fridrih Eberta“, članovi Zajednice srpskih opština, mogu biti i članovi drugih nacionalnih, regionalnih i međunarodnih udruženja.
Briselskim sporazumom, Zakonom o ratifikaciji Prvog sporazuma i zakonima „Kosova“ već je predviđeno da se Zajednica uspostavlja kao Asocijacija opština sa većinskim srpskim stanovništvom.
U tački 15 predloga nemačkog instituta piše da će ZSO sarađivati sa kosovskim centralnim vlastima, razmenjivati informacije, a u duhu promovisanja demokratije i multietičnosti, u skladu sa kosovskim pravnim sistemom, a tačka 18 predviđa da kontrolu rada Zajednice sprovodi Vlada Kosova i to u roku od godinu dana od donošenja statuta.
Dakle, čak i iz površnog čitanja nacrta statuta, jasno je da je ideja o ZSO koju ima nemački institut daleko od onoga što je zvanično potpisano u godinama iza nas. „Fridrih Ebert“, koji, ponovimo, nema nikakvu nadležnost kada je u pitanju Zajednica srpskih opština, kroz dokument koji nema nikakvu vrednost, pokušava da u pomenutu zajednicu „uvuče“ čelnike lažne države, pa i vlasti „Kosova“.
Na taj način, izvesno je, neko preostalom srpskom narodu na Kosmetu namerava da oduzme i ono malo što im pripada, a na šta se Priština obavezala pre gotovo jednu deceniju – Zajednicu srpskih opština. Možda je sada konačno jasnije zašto zvaničnici sa Zapada svoje „čedo“ Prištinu uporno pozivaju da formira ZSO, jer, čini se, to uopšte ne bi ni bila Zajednica srpskih opština, već struktura krojena po meri Zapada u kojoj bi Priština imala glavnu reč. Čini se da Srbi, po ko zna koji put, ne bi dobili ništa.
Fondacija Fridrih Ebert predstaviće u ponedeljak svoj predlog Statuta Zajednice srpskih opština.
Ova fondacija predlog Statuta naziva „Asocijacijom opština u Republici Kosovo u kojima srpska zajednica ima većinu“, a portal Dukađini je objavio taj nacrt prema kojem se, već u prvom članu, podvlači da je „Zajednica pravno lice koje se osniva na osnovu Ustava i pravnog sistema tzv. Republike Kosovo“.
Na početku dokumenta do kojeg je Dukađini došao, kako su naveli „iz diplomatskih izvora u Prištini“, stoji da je ovaj mehanizam uspostavljen na osnovu Zakona o potvrđivanju Prvog sporazuma o principima za normalizaciju odnosa između Kosova i Srbije. „Asocijacija/Zajednica je pravno lice osnovano u skladu sa Ustavom i pravnim sistemom Republike Kosovo“ navodi se u prvom članu ovog dokumenta.
U drugoj tački prvog člana, ističe se da je Statut Zajednice najviši pravni akt ovog mehanizma, koji usvaja Konstitutivna skupština Zajednice. U tački tri prvog člana se navodi da je predviđeno da Statut bude usvojen od strane Vlade Kosova i da bude verifikovan od strane Ustavnog suda. U članu četiri se navodi da Zajednica ni na koji način neće zameniti niti narušiti ustavnost i odnose između centralnih i lokalnih vlasti na Kosovu.
U nacrtu je predviđena i organizaciona struktura Zajednice opština sa srpskom većinom, čiji je najviši organ Skupština Zajednice. Navedena su i ovlašćenja koja će Zajednica imati.
Prema dokumentu na koji se poziva Dukađini, Statut ima 18 članova.
Član 1
Asocijacija/Zajednica je pravno lice osnovano u skladu sa Ustavom i pravnim sistemom Republike Kosovo.
1. Statut je najviši pravni akt Asocijacije/Zajednice.
2. Statut će usvojiti osnivačka skupština Asocijacije/Zajednice koju formiraju članovi skupština opština učesnica sa pravom glasa u skladu sa Zakonom o potvrđivanju Prvog sporazuma i Ustavom Republike Kosovo. Statut će biti usvojen pravnim aktom Vlade Kosova i imaće snagu uredbe Vlade u skladu sa pravnim sistemom Kosova nakon razmatranja od strane Ustavnog suda.
3. Skupština je organ nadležan za izmene i dopune Statuta. Izmene Statuta moraju biti po istoj proceduri usvajanja i sprovođenja.
4. Asocijacija/Zajednica se sastoji od deset (10) opština i zastupa njihove interese i interese njihovih stanovnika. Članstvo u Asocijaciji/Zajednici je dobrovoljno. Procedure za dodatno članstvo, isključenje iz članstva i raspuštanje Asocijacije/Zajednice definisane su ovim Statutom.
5. Asocijacija/Zajednica neće zameniti ili umanjiti prava i interese zajednica u Republici Kosovo, kako je definisano njenim Ustavom i predviđeno (obezbeđeno) pravnim sistemom.
Član 2
Zvanične oznake ovog pravnog lica su:
„Asocijacija/Zajednica opština u Republici Kosovo u kojoj je zajednica kosovskih Srba u većini“, „Zajednica opština u Republici Kosovo u kojoj je zajednica kosovskih Srba u većini“ i „Asocijacija opština u Republici Kosovo u kojoj je zajednica kosovskih Srba u većini“.
Sve tri ove službene oznake odnose se na pravno lice nastalo ovim Statutom.
U ovom Statutu, izraz Asocijacija/Zajednica označava sve ili bilo koji od zvaničnih naziva.
Zvanični organi Kosova ili predstavnici Asocijacije/Zajednice imaju pravo da ga nazivaju bilo kojim od tri zvanična imena.
Aktivnosti Asocijacije/Zajednice zasnivaju se na principima dobrovoljnog učešća njegovih članova, u unapređenju demokratije i lokalne samouprave, kao i u poštovanju odredbi o zaštiti i zastupanju prava i interesa zajednica uključenih u Ustav i zakone Kosova.
Opštinski organi pristupaju Asocijaciji/Zajednici na osnovu odluke svojih skupština opština. U procesu pristupanja svaki član mora da odobri njen Statut. Članovi Asocijacije/Zajednice su slobodni da se pridruže drugim nacionalnim, regionalnim i međunarodnim udruženjima u skladu sa pravnim sistemom i Ustavom Republike Kosovo.
Članovi imaju pravo da prekinu svoje članstvo. Odluku o istupanju donosi nadležna Skupština opštine u skladu sa zakonskim odredbama koje regulišu odlučivanje tog opštinskog organa. Opština koja je napustila Asocijaciju/Zajednicu može da povrati svoje članstvo kroz procedure opisane u tački 4.
Asocijacija/Zajednica biće otvorena za bilo koju drugu opštinu pod uslovom da se članovi saglase. Odluka o prijemu novog člana biće doneta prostom većinom delegata Skupštine.
Asocijacija/Zajednica može da se raspusti samo odlukom Skupštine donetom dvotrećinskom većinom njenih članova. U slučaju da Skupština donese odluku o raspuštanju Asocijacije/Zajednice, raspuštanje sprovodi Vlada.
Imovina Asocijacije/Zajednice raspoređuje se prema odlukama Skupštine Asocijacije/Zajednice.
Članovi Asociajcije/Zajednice dužni su da poštuju Statut i akte organa Zajednice i da redovno plaćaju članarinu.
Što se tiče Statuta, on podržava integritet, pouzdanost i ugled Asocijacije/Zajednice.
Asocijacija/Zajednica imaće svoje zvanične simbole, uključujući grb i zastavu, koje će dizajnirati Upravni odbor Asocijacije/Zajednice u skladu sa Ustavom Republike Kosovo i Zakonom o lokalnoj samoupravi.
Asocijacija ima pravo na sopstveni integralni budžet, bankovne račune i ima pravo da poseduje imovinu i da se bavi finansijskim transakcijama.
Član 3
U skladu sa Prvim ratifikovanim sporazumom i Ustavom, Asocijacija/Zajednica će imati sledeće funkcije:
– jačanje lokalne demokratije, promovisanje etničkih, jezičkih, verskih i drugih oblika kulturnih identiteta zastupljenih među stanovništvom opština učesnica,
– vrši potpuni nadzor razvoja lokalne privrede
– vrši potpuni nadzor u oblasti obrazovanja
– vrši pun nadzor za unapređenje lokalne primarne i sekundarne zdravstvene i socijalne zaštite
– Asocijacija/Zajednica će prihvatiti dokumente koje su izradili organi zdravstvene i socijalne zaštite opština učesnica i imaće pravo da od opština učesnica zahteva dodatne informacije za obavljanje ove funkcije. Imaće pravo da i od centralnih organa traži zvanične informacije u vezi sa obavljanjem ovih funkcija. Obavljajući potpuni nadzor u oblasti primarne i sekundarne zdravstvene i socijalne zaštite, Asocijacija/Zajednica će se u potpunosti pridržavati Ustava i pravnog sistema Republike Kosovo
– obavlja potpuni nadzor radi koordinacije urbanog i ruralnog planiranja.
Asocijacija/Zajednica ispunjava ove ciljeve obavljajući sledeće funkcije: omogućavanje saradnje između svojih članova u svrhu međuopštinskog urbanističkog i ruralnog planiranja, zastupanje interesa opština učesnica kod centralnih vlasti u pogledu urbanog i ruralnog međuopštinskog planiranja, pružanje pravnih, tematskih i istraživačkih saveta centralnim vlastima i opštinama učesnicama u vezi sa procesima eksproprijacije na teritorijama ovih opština.
– preduzima mere za poboljšanje lokalnih uslova života povratnika na Kosovu.
Asocijacija/Zajednica ispunjava ovaj cilj obavljajući sledeće funkcije: omogućava saradnju između opština učesnica za dobrobit povratničke zajednice, finansiranje stambenih rešenja za povratnike na Kosovo u opštinama učesnicama.
– pruža usluge svojim članovima u skladu sa zakonom Kosova
Asocijacija/Zajednica, u skladu sa svojim unutrašnjim demokratskim upravljanjem, može formirati posebne komisije, odvojeno ili zajedno sa centralnim vlastima, da bi olakšala administrativna rešenja kao što je verifikacija diploma i sertifikata. Ovaj član se takođe može primeniti na otvorena pitanja između Republike Kosovo i Republike Srbije, kao što su uzajamno prihvatanje sertifikata i slična pitanja od značaja za slobodno kretanje ljudi i trgovinu.
Član 4
U ispunjavanju ovih ciljeva, Asocijacija/Zajednica neće oštetiti ni zaobići ovlašćenja predviđena Ustavom i zakonom opština učesnica i neće ni na koji način zameniti niti narušiti ustavnost i odnose između centralnih i lokalnih vlasti u Republici Kosovo.
Član 5
Asociajcija/Zajednica će vršiti druga dodatna ovlašćenja koja mogu biti delegirana od strane centralnih vlasti u koordinaciji sa Ustavom i zakonima Kosova.
Član 6
Asocijacija/Zajednica će imati sledeće organe: Skupštinu, Predsednika, Potpredsednika, Veće, Odbor, Kancelariju za žalbe.
Organi će promovisati suživot i mir među građanima opština članica i podsticati izgradnju odgovarajućih uslova koji će omogućiti svim zajednicama da izraze, sačuvaju i razvijaju svoj nacionalni, etnički, kulturni, verski i jezički identitet.
Član 7
1. Skupština Asocijacije/Zajednice je njen vrhovni organ sastavljen od predstavnika koje bira svaka Skupština opština učesnica iz reda svojih izabranih članova, a ista će odražavati sastav skupština opština.
2. Broj predstavnika Skupštine određuje se brojem predstavnika u skupštinama opština učesnica u odnosu 10 prema 1. Svaka opština učesnica delegira jednog predstavnika u Skupštinu Asocijacije/Zajednice za svaku opštinu deset mesta u Skupštini.
3. Delegate u Skupštini bira nadležna Skupština opštine na predlog predsednika Opštine.
4. U predlogu i izboru, gradonačelnik i skupštine opštine će poštovati princip obezbeđivanja etničke raznolikosti svoje opštine. Na ovaj način će se etničke proporcije zastupljene u Skupštini opštine odraziti na sastav njenih delegata u Skupštini Asocijacije/Zajednice. U ovom procesu, gradonačelnici Opština i Skupštine opština će poštovati norme prava zajednica uključene u Ustav i pravni sistem Republike Kosovo.
Član 8
Sednice Skupštine saziva i vodi predsednik Asocijacije/Zajednice.
U njegovom/njenom odsustvu, sastanke će sazivati potpredsednik.
Sednice Skupštine sazivaju se na inicijativu predsednika Asocijacije/Zajednice, Upravnog odbora ili zahteva jedne trećine delegata Skupštine.
Nakon konstituisnja i u roku od tri meseca, Skupština će izraditi svoj Poslovnik kojim će regulisati sistem glasanja i druga proceduralna pitanja.
Pravilnik o radu biće u skladu sa Statutom i pravnim sistemom Kosova. Pravilnik o radu će, što je moguće bliže, odražavati pravilnik o radu skupština opština na Kosovu. Pravilnik o radu zahteva saglasnost dve trećine delegata Skupštine.
Skupština se sastaje najmanje dva puta godišnje i može održavati druge redovne i ad hoc sastanke.
U narednim članovima Nacrta Statuta ZSO definisani su mandati predsednika, potpredsednika, Saveta, Odbora, kao i Kancelarije za zahteve i žalbe.
U članu 17. kaže se da će Asocijacija/Zajednica imati sopstveni budžet, kojim će se upravljati u skladu sa principima transparentnosti i odgovornosti i sa odredbama Zakona o javnim nabavkama u Republici Kosovo.
Troškovi Asocijacije/Zajednice biće predmet revizije od strane nadležnih organa, uključujući i Generalnog Revizora Kosova.
Predviđeno je da se Asocijacija/Zajednica finansira od priloga svojih članova, prihoda od usluga koje pruža ili koje pružaju njena preduzeća ili od prihoda od pokretne ili nepokretne imovine, od transfera od centralnih vlasti, priloga, grantova, donacija, kao i od finansijske podrške drugih udruženja i domaćih i međunarodnih organizacija, uključujući Republiku Srbiju.
Pratite naše najbolje vesti na Vkontakte
(RT,kosovo online)
