Od 169 opština u Srbiji samo šest njih je tokom prethodne godine imalo pozitivni prirodni priraštaj – Novi Pazar, Bujanovac, Sjenica, Novi Sad, Preševo i Tutin
Na prostoru države koja se nekada prostirala od Vardara pa do Triglava danas živi oko dva i po miliona ljudi manje nego 1991. godine, kada je počeo raspad SFRJ. Najveći gubitak stanovništva pretrpela je Bosna i Hercegovina, zemlja u kojoj je svaki treći brak bio mešovit – na prostoru Republike Srpske i Federacije BiH danas živi čak 922.823 stanovnika manje nego 1991. godine.
[adsenseyu1]
Iako se na teritoriji Srbije nije vodio građanski rat, naša zemlja je siromašnija za čak 801.949 stanovnika. Negativni prirodni priraštaj i iseljavanje proizveli su isti efekat kao i bombe.
U Srbiji danas živi manje od sedam miliona ljudi, govore podaci Republičkog zavoda za statistiku, koji svedoče da u novijoj istoriji nikada nije živelo manje stanovnika nego danas.
Hrvatska je dobila nezavisnost, ali je izgubila ljude – u ovoj državi danas živi 658.565 stanovnika manje nego 1991. godine. Tamošnji političari upozoravaju da je broj stanovnika pao ispod četiri miliona, a demografi ističu da svakoga dana ovu zemlju napusti 180 ljudi.
Mada statistika svedoči da u Sloveniji danas živi oko 100.000 ljudi više nego početkom devedesetih, demografi ovaj podatak tumače u svetlu činjenice da u najrazvijeniju zemlju regiona već godinama emigrira visokokvalifikovana, ali i niskokvalifikovana radna snaga – i lekari i zidari iz svih bivših republika SFRJ.
[adsenseyu4]
Iako Kosovo ima najveći prirodni priraštaj u Evropi, broj rođenih beba u ovom regionu pada iz godine u godinu, a raste broj mladih koji trbuhom za kruhom odlaze put zapadne Evrope. Ako tome dodamo i veliki broj izbeglih s Kosova, jasno je zbog čega u ovom regionu danas živi čak 157.690 stanovnika manje nego 1991. godine.
„Gotovo sve bivše republike SFRJ danas imaju negativni prirodni priraštaj – u njima više ljudi umire nego što se rađa. Statistika takođe svedoči da je u Srbiji definitivno najniži prirodni priraštaj u odnosu na sve bivše jugoslovenske republike. Od 169 opština u Srbiji samo šest njih je tokom prethodne godine imalo pozitivni prirodni priraštaj – Novi Pazar, Bujanovac, Sjenica, Novi Sad, Preševo i Tutin, a to su, s izuzetkom najvećeg vojvođanskog grada, opštine sa značajnijim udelom bošnjačkog, odnosno albanskog stanovništva”, ističe dr Aleksandar Knežević, docent na Odseku za demografiju Geografskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.
On kaže da brojke Republičkog zavoda za statistiku svedoče da je prošle godine Srbija izgubila 37.000 stanovnika. Kosovo je, prema podacima Agencije za statistiku Kosova, dobilo 20.406 stanovnika.
Danas u Sloveniji živi oko 100.000 ljudi više nego početkom devedesetih, ali taj „višak” ljudi nije rezultat pozitivnog prirodnog priraštaja, već doseljavanja stanovništva, pretežno iz BiH i Srbije. Za razliku od Hrvata koji masovno emigriraju u zemlje EU, Slovenci se ne iseljavaju u većoj meri jer za to, budimo iskreni, nemaju ni razloga. Slovenija je sačuvala status najrazvijenije zemlje regiona – mreža naselja izgrađena je još u vreme Habzburške monarhije, odnosno pre tog perioda. Svako selo ima neophodnu infrastrukturu, a kvalitet života u ruralnim krajevima ne razlikuje se mnogo od svakodnevice u Ljubljani.
Iako je Hrvatska ostvarila svoj hiljadugodišnji san o nezavisnosti, hrvatski demografi procenjuju da se iz nje iselilo čak 23 puta više ljudi nego što ih je poginulo u tzv. domovinskom ratu 1991–1995. godine. Do prvog većeg egzodusa posle rata dolazi nakon 2013. godine, kada Hrvatska ulazi u Evropsku uniju – statističari kažu da se samo u Nemačku tokom 2017. godine iselilo 56.265 ljudi – sedam puta više nego 2012. godine. Osim iseljavanja, plač beba u porodilištima je sve tiši, a apeli političara da se prestane s iseljavanjem i počne s rađanjem sve glasniji. Cinici kažu da će se zbog ovako katastrofalne demografske situacije Hrvati poželeti Srba, kojih je 1991. godine bilo 12 odsto u ukupnom stanovništvu, a danas ih je svega 4,36 procenata.
„Bosna i Hercegovina je pretrpela najveće ratne gubitke – procene govore da je oko 100.000 osoba poginulo, a danas zabrinjavaju cifre o iseljavanju mladih koji hrle u zemlje zapadne Evrope”, konstatuje naš sagovornik.
S obzirom na to da je u Makedoniji došlo do bojkota popisa stanovništva 2011. godine od strane Albanaca, ne postoje egzaktne cifre o broju stanovnika u ovoj zemlji. Demografi podsećaju da Albanci, koji čine 20–25 odsto stanovništva Makedonije, podižu prirodni priraštaj ove zemlje.
Kada posmatramo vitalnu statistiku u regionu, vidimo da još uvek najviše vrednosti prirodnog priraštaja beleže ona područja u kojima je većinsko albansko i bošnjačko stanovništvo. Međutim, treba reći da i Bosanke i Albanke prolaze kroz proces demografske tranzicije – sele se iz sela u gradove i rađaju manje dece u odnosu na njihove majke i bake.
Primera radi, Kosovo je do 1999. godine imalo najvišu stopu nataliteta u Evropi, a otkako su međunarodne snage prisutne u ovoj pokrajini, broj beba smanjen je gotovo za trećinu.
(Politika.rs)
