Ogromni „okean“ skriven u plaštu Zemlje pokreće zemljotrese koji potiču iz duboke unutrašnjosti planete.
Na to ukazuju istraživači sa Instituta za nauku Karnegi i Univerziteta Alberta u Kanadi u svojoj studiji koja povezuje tečnosti zarobljene u stenama duboko pod zemljom sa takozvanim zemljotresima dubokog fokusa.
Šta uzrokuje zemljotrese sa dubokim fokusom?
Zemljotresi dubokog fokusa su zemljotresi koji se javljaju između 185 i 435 milja ispod površine Zemlje. Prvi put otkriveni dvadesetih godina prošlog veka, ovi zemljotresi i danas zbunjuju naučnike. Veliki problem sa kojim se seizmolozi suoačavaju jeste kako je uopšte moguće da imamo ove zemljotrese sa dubokim fokusom.
Zemljotresi se obično javljaju u blizini površine prilikom nagomilavanja potresa između dva bloka stena, nakon čega ovaj par stena počinje naglo da klizi jedan pored drugog, što pokreće zemljotres.
Međutim, intenzivni pritisci duboko u Zemlji stvaraju previše trenja da bi došlo do ovog klizanja. Ekstremne temperature takođe povećavaju sposobnost stena da se deformišu i prilagode promenljivim naprezanjima.
Nedavna istraživanja otkrila su da se rezervoar vode nalazi na više od 400 milja ispod površine. Ovaj rezervoar je tri puta veći od zapremine onog što se nalazi na površini, ali to nije stvarno podzemno more. Umesto toga, sva voda duboko u Zemlji zarobljena je u stenama nazvanim „ringwoodites“.
To su svetle, plave stene nastale pod visokim temperaturama i pritiscima u Zemljinom omotaču. Voda koju sadrže istiskuje se iz njih tako da se čini da se stene znoje.
Istovremeno, studije su pokazale da voda zarobljena pod zemljom igra važnu ulogu u prouzrokovanju zemljotresa srednje dubine, koji se dešavaju između 45 i 185 milja ispod zemlje. Ispostavilo se da voda koja se oslobađa od minerala slabi stenu i omogućava klizanje ploča kamena.
Ali naučnici nisu bili uvereni da ovo može objasniti zemljotrese sa dubokim fokusom zbog ideje da fluidi ne mogu da dođu dovoljno daleko u unutrašnjost planete. Autori pomenute studije osporili su ovu tezu, napominjući da neki retki dijamanti potiču iz istih dubina kao i zemljotresi sa dubokim fokusom.
Dijamanti nastaju iz fluida, gde su dijamanti tu su i fluidi, napominju istraživači.
Tragajući za dokazima vode u dubokoj unutrašnjosti Zemlje
Dijamanti sadrže komade minerala koje su istraživači uzeli kako bi potvrdili prisustvo fluida. Ovi minerali, koji su poznati i kao inkluzije, zarobljavaju se u dijamantima tokom njihovog nastanka. Oni čine nakit jeftinijim, ali geolozima su neprocenjivi jer pružaju pregled duboke unutrašnjosti planete.
U dijamantima koje su istraživači koristili, inkluzije su imale izrazit hemijski potpis sličnih materijala pronađenih u okeanskoj kori Zemlje. To je ukazivalo na to da voda i drugi materijali pronađeni duboko u planeti nisu tamo stvoreni. Umesto toga, tamo su odneti kao deo potonule okeanske ploče.
Zatim su istraživači simulirali temperature potapanja ploča kamena na mnogo većim dubinama nego što je to pokušavano ranije. Ovo je trebalo da pokaže da će minerali koji sadrže vodu ugrađeni u ove ploče moći da zadrže vodu čak i kada su podvrgnuti jakoj toploti i pritiscima duboke unutrašnjosti Zemlje.
U simulacijama, minerali u intenzivno zagrejanim tektonskim pločama nisu uspeli da zadrže vodu. Ali oni u hladnijim okeanskim pločama mogli su da nose vodu na dubinama povezanim sa zemljotresima sa dubokim fokusom.
Kada su istraživači uporedili svoje simulacije sa stvarnim seizmološkim podacima, otkrili su da su ove okeanske ploče takođe bile one koje su doživljavale zemljotrese sa dubokim fokusom.
Ova otkrića navela su istraživače da zaključe da su fluidi koji prežive putovanje duboko u unutrašnjosti Zemlje okidač, ili su povezani sa zemljotresima sa dubokim fokusom.
Webtribune.rs
