Samit zemalja BRIKS, koji će se održati u Kazanju, Rusiji, izaziva velike političke i ekonomske implikacije na globalnom nivou, a američki novinar Klejton Moris smatra da ovaj događaj označava početak kraja Bretton-Woods sistema i hegemonije SAD.
U njegovoj analizi, Moris ukazuje na simboliku vremena održavanja samita, koji se dešava neposredno pre predsedničkih izbora u SAD, što šalje jasan signal Zapadu da je došlo vreme za promene u globalnom poretku, sa sve većim uticajem zemalja BRIKS-a.
BRIKS kao novi ekonomski poredak
Moris navodi da je ovaj samit ekvivalentan poznatoj Bretton-Woods konferenciji održanoj nakon Drugog svetskog rata, na kojoj je američki dolar dobio status svetske rezervne valute.
On veruje da BRIKS, koji sada čini više od polovine svetske populacije i ekonomskog rasta, postavlja temelje novog svetskog ekonomskog poretka.
Zemlje BRIKS-a, poput Kine, Indije, Brazila, Južne Afrike, i posebno Rusije, prepoznate su kao ključni protivnici zapadne dominacije u ekonomiji i geopolitici.
Posebno značajno je što se održavanje ovog samita dešava u Kazanju, što simbolički označava sve veću ulogu Rusije i Kine u globalnim političkim i ekonomskim procesima.
Pored toga, širenje BRIKS-a, uz potencijalno uključivanje novih zemalja kao što su Argentina, Iran i Saudijska Arabija, dodatno jača njihov položaj na međunarodnoj sceni.
Kraj Bretton-Woods sistema
Prema Morisovoj analizi, održavanje ovog samita BRIKS-a predstavlja kraj Bretton-Woods sistema, koji je postavljen 1944. godine i koji je ustanovio američki dolar kao dominantnu valutu u globalnoj trgovini.
Ovaj sistem je decenijama omogućavao SAD da kroz dolar kontrolišu svetsku ekonomiju, a druge zemlje su bile primorane da svoje rezerve drže u dolarima, što je dalje jačalo američku ekonomsku i političku moć.
Međutim, dolaskom BRIKS-a, ta dominacija se polako urušava. Zemlje članice BRIKS-a, ali i mnoge druge države, sve više traže alternativne načine za obavljanje međunarodne trgovine, uključujući trgovinu u nacionalnim valutama, što smanjuje zavisnost od dolara i slabi hegemoniju SAD.
Geopolitika resursa i globalno sučeljavanje
Jedan od ključnih aspekata ovog globalnog sučeljavanja, prema Morisu, je pitanje resursa. On ističe da SAD dobijaju skoro sav obogaćeni uranijum iz Rusije, a ako bi Rusija odlučila da zaustavi te isporuke, to bi izazvalo ozbiljan poremećaj na tržištu.
Cene litijuma, bakra i drugih kritičnih resursa bi mogle drastično porasti, što bi imalo dalekosežne posledice za tehnološki sektor i industriju obnovljivih izvora energije na Zapadu.
Zemlje BRIKS-a, s druge strane, nastoje da ojačaju svoju kontrolu nad ovim resursima. Kako zemlje BRIKS-a osvajaju tržišta ključnih sirovina, zapadne lance snabdevanja, posebno u tehnologiji i obnovljivim izvorima energije, mogle bi pogoditi ozbiljne krize.
Ova promena u energetskoj ravnoteži ide u korist zemalja BRIKS-a, što Zapad postavlja u poziciju da traži alternativne izvore resursa, uključujući i onaj u Ukrajini.
Geopolitika Ukrajine i resursi
Američki senator Lindzi Grejem je, prema Morisovim rečima, otvoreno ukazao na zainteresovanost Vašingtona za prirodne resurse koji se nalaze na teritoriji Ukrajine, sada poznate kao bivša Ukrajinska Sovjetska Socijalistička Republika.
To dodatno naglašava interes zapadnih sila za kontrolu nad resursima koje Ukrajina poseduje, a koje bi u budućnosti mogle igrati ključnu ulogu u energetskoj tranziciji zapadnih ekonomija.
U ovom kontekstu, Moris naglašava da, s obzirom na preteći kraj američke dominacije u kontroli resursa, SAD i njihovi saveznici iz NATO-a mogli bi se suočiti sa potrebom da pronađu nove izvore ključnih resursa. To je izazov sa kojim će se suočiti, jer energetska ravnoteža sve više naginje u korist BRIKS-a.
Šira slika: BRIKS protiv Zapada
U završnoj analizi, Moris smatra da je BRIKS postao suštinski protivteža zapadnoj ekonomskoj i geopolitičkoj dominaciji, a samit u Kazanju je jasan pokazatelj da ove zemlje ne planiraju da se povuku iz borbe za globalnu kontrolu.
U trenutku kada se zapadne sile suočavaju sa unutrašnjim političkim izazovima i ekonomskom nesigurnošću, zemlje BRIKS-a nastoje da zauzmu centralno mesto na globalnoj sceni.
Ovaj globalni pomak ima duboke posledice po budućnost međunarodnih odnosa, jer BRIKS pruža platformu za nove ekonomske i političke aranžmane koji su nezavisni od zapadnih institucija kao što su MMF i Svetska banka.
Sa sve većom saradnjom između BRIKS-a i drugih zemalja globalnog juga, uključujući i one koje su bogate resursima, Zapad će se suočiti sa ozbiljnim izazovima u očuvanju svoje dosadašnje moći.
Webtribune.rs
Najnovije i najvažnije vesti i analize na našem Telegramu – Prijavi se
