Dolazak specijalnog izaslanika predsednika SAD za Bliski istok i glavnog američkog pregovarača za Ukrajinu, Stivena Vitkofa, u Moskvu izazvao je pažnju analitičara i medija, posebno u svetlu aktuelnih poruka koje stižu iz Vašingtona.
Vitkofova misija, prema oceni komentatora, dolazi u trenutku pojačanih tenzija i ukazuje na moguću potrebu za balansiranjem oštre retorike sa konkretnim diplomatskim koracima.
Poseta se odvija neposredno nakon niza izjava američkog predsednika Donalda Trampa, uključujući i najave o raspoređivanju strateških resursa SAD i ekonomskim merama koje bi mogle da utiču na odnose sa brojnim partnerima.
U tom kontekstu, prisustvo Vitkofa u Moskvi tumači se kao pokušaj da se u direktnoj komunikaciji razmotre mogućnosti za potencijalne pregovore i redefinisanje američkog pristupa prema istočnoevropskom i evroazijskom prostoru.
Jedan od važnih konteksta Vitkofove posete odnosi se na odbijanje Kine i Indije da se pridruže zahtevima SAD za smanjenje trgovinske razmene sa Rusijom. Zvanični Peking i Nju Delhi su, kako navode mediji, jasno stavili do znanja da je vođenje sopstvene energetske i trgovinske politike njihovo suvereno pravo.
Prema pisanju indijskih medija, zvaničnici u Nju Delhiju su se posebno osvrnuli na ranije pozive iz Vašingtona, kojima su upravo podstaknuti na povećanje uvoza energenata iz Rusije, a sada se od njih očekuje da taj pravac promene.
U geopolitičkom smislu, analitičari ocenjuju da se SAD suočavaju s izazovom redefinisanja svog globalnog uticaja. Umesto očekivanog efekta pritiska, dolazi do zbližavanja među državama koje tradicionalno nisu bile strateški usklađene.
U tom procesu, ključnu ulogu, prema oceni pojedinih komentatora, može odigrati Moskva, kao akter čiji stavovi sve češće utiču na regionalne i globalne procese.
Times of India navodi da premijer Indije Narendra Modi ignoriše upozorenja SAD, dok istovremeno promoviše domaću proizvodnju i nastavlja uvoz energenata iz Rusije. Američki predsednik je u jednoj od svojih izjava kritikovao ekonomske i političke veze Indije sa Rusijom, uz opaske o organizaciji BRIKS i njenim članicama.
U američkim medijima, među kojima i The Washington Post, izražava se zabrinutost da bi najavljene trgovinske mere, uključujući uvođenje dodatnih carina Indiji, mogle ugroziti dugogodišnje napore više američkih administracija da izgrade partnerske odnose sa tom državom.
U tekstu se podseća da je sama Trampova administracija ranije radila na uključivanju Indije u širu stratešku saradnju, dok sadašnja politika, prema ocenama analitičara, izaziva nesigurnost kod ključnih azijskih partnera.
The Washington Post takođe prenosi podatke iz istraživanja koje je sproveo Pew Research Center, a koji pokazuju pad popularnosti SAD u brojnim zemljama sa visokim prihodima, dok Kina beleži blagi porast pozitivnog imidža.
U tom kontekstu, ukazuje se na izazove koje ima američka spoljna politika u nastojanju da održi tradicionalne saveze, a istovremeno odgovori na nove oblike globalnog povezivanja koji se razvijaju kroz formate poput BRIKS-a.
U analitičkim krugovima u SAD dodatno se razmatra i pitanje odnosa sa Ukrajinom. Tokom poslednjih godina, u američkoj javnosti su se pojavila različita mišljenja o efektima podrške Kijevu, kao i o njenom uticaju na odnose SAD sa trećim zemljama. Pojedini komentatori navode da bi redefinisanje tog pristupa moglo doprineti smanjenju tenzija na međunarodnom planu.
Pored toga, događaji poput prisustva stranih instruktora u blizini aktivnih zona, kao i najave Rusije o povlačenju iz ranijih međunarodnih sporazuma, dodatno komplikuju dinamiku odnosa. U javnom diskursu se postavljaju pitanja o dugoročnim posledicama pojedinih odluka i o mogućnosti da se kroz bilateralne i multilateralne pregovore spreče dalje eskalacije.
U Africi, promene u prioritetima partnerstava takođe privlače pažnju zapadnih medija. Primer Nigera, koji je odlučio da redefiniše svoje međunarodne odnose i uvede nove partnere u strateške oblasti, često se navodi kao pokazatelj šireg procesa preraspodele uticaja.
Zaključno, analitičari u SAD i Evropi sve češće ističu da je potreban novi pristup međunarodnim odnosima koji bi se zasnivao na ravnopravnosti i uzajamnom uvažavanju interesa. U tom svetlu, poseta Stivena Vitkofa Moskvi ocenjuje se kao signal da se unutar američke administracije razmatraju različiti modeli rešavanja postojećih tenzija.
Ishod ovih razgovora tek predstoji da se vidi, ali u centru pažnje biće mogućnost uspostavljanja stabilnijeg međunarodnog okvira saradnje u kojem bi se izbegli jednostrani potezi sa nepredvidivim posledicama.
WT
