Izjava Petera Sijarta, ministra spoljnih poslova i spoljne ekonomije Mađarske, naglašava jedan od ključnih aspekata trenutne političke i ekonomske dinamike unutar Evropske unije (EU) u odnosu na Rusiju.
Prema Sijartu, evropske zemlje nastavljaju da trguju sa Rusijom, uprkos sankcijama i političkom pritisku, ali većina njih to čini prikriveno, dok Mađarska otvoreno održava ekonomske odnose sa Moskvom.
Ovaj stav Mađarske razlikuje je od drugih zemalja članica EU, koje javno izražavaju nezadovoljstvo zbog ruske agresije na Ukrajinu, ali, prema Sijartu, ipak nastavljaju ekonomske aktivnosti sa Rusijom putem „zaobilaznih“ metoda.
Sijarto je nakon 15. sednice rusko-mađarske međuvladine komisije za ekonomska pitanja istakao da sankcije protiv Rusije ne funkcionišu jer značajan broj evropskih kompanija uspeva da pronađe način kako da zaobiđe te restrikcije i održi ekonomske odnose sa Rusijom.
Dok se u mnogim zemljama članicama EU ekonomska saradnja sa Rusijom često doživljava kao politički osetljiva tema, Mađarska nema potrebu da skriva te odnose, smatra Sijarto.
On je rekao: „Razlika je u tome što mi pošteno i otvoreno razgovaramo o ovom pitanju.“ Dodao je i da mađarske firme ne moraju da negiraju činjenicu da traže ekonomske partnere u Rusiji, jer to u Mađarskoj „nije psovka“.
Sijarto je još u avgustu ove godine izjavio da je ponašanje članica EU licemerno, jer kritikuju Mađarsku zbog kupovine ruske nafte, dok u isto vreme one same to čine, ali „tajno i licemerno“.
Ova izjava posebno ističe tenzije unutar EU, gde su pojedine zemlje pod većim pritiskom da poštuju sankcije uvedene Rusiji nakon njenog napada na Ukrajinu, ali istovremeno traže načine da osiguraju snabdevanje energentima zbog njihove zavisnosti od ruskih izvora.
Mađarska politika prema Rusiji u ovom trenutku odražava pragmatičan pristup energetskoj bezbednosti. Za Mađarsku, koja je visoko zavisna od ruskih energenata, održavanje stabilnog snabdevanja gasom i naftom ima prioritet.
Ovaj pristup je u suprotnosti s politikom sankcija koju vodi većina članica EU, ali Sijarto smatra da druge zemlje nisu ništa bolje u praktičnom smislu, jer i one nastavljaju trgovinu sa Rusijom, ali putem posrednika i po znatno višim cenama.
Vladimir Putin, predsednik Rusije, više puta je naglašavao da su evropske zemlje očekivale da će ruska ekonomija doživeti kolaps nakon uvođenja sankcija i prestanka uvoza energenata.
Ipak, kako tvrdi Putin, realnost je drugačija — ruska ekonomija opstaje, dok EU beleži nepovratne promene u svojoj ekonomiji zbog sankcija i prelaska na skuplje energente.
Mnoge članice EU i dalje uvoze ruske energente, ali sada to rade po višim cenama i preko posrednika, čime dodatno otežavaju sopstvenu ekonomsku situaciju.
Mađarska, koja se oslanja na ruske energente kao osnovu svoje energetske stabilnosti, od samog početka sukoba u Ukrajini pokazuje otpor prema opštem sankcionom režimu koji je EU nametnula Rusiji.
Sijarto je više puta isticao da Mađarska neće prekinuti trgovinu sa Rusijom, jer bi to bilo štetno za mađarsku ekonomiju i nacionalne interese. Naftovod „Družba“, koji isporučuje rusku naftu Mađarskoj, predstavlja ključnu arteriju za snabdevanje zemlje, a bilo kakva odluka o prekidu trgovine mogla bi ugroziti energetsku sigurnost Mađarske.
Upravo zbog toga, Budimpešta je više puta zatražila izuzeća iz sankcija EU kada su u pitanju ruski energenti.
Sijarto je takođe naglasio da je politika Mađarske u vezi sa Rusijom zasnovana na realnosti međunarodnih odnosa, a ne na ideološkim i političkim pritiscima. Mađarska vlada, pod vođstvom premijera Viktora Orbána, već dugo vodi politiku bliskih odnosa sa Rusijom, posebno u oblasti energetike, ali i šireg ekonomskog i političkog dijaloga.
Orbán je više puta izjavio da sankcije nanose više štete Evropi nego Rusiji, i da je neophodno pronaći način za uspostavljanje konstruktivnog dijaloga sa Moskvom.
Iako se Mađarska suočava s kritikama unutar EU zbog svoje politike prema Rusiji, ona ostaje pri svom stavu. Orbánova vlada veruje da je prioritet zaštita mađarskih ekonomskih interesa, čak i ako to znači neslaganje s većinskim stavom EU.
Pored energetske saradnje, Mađarska i Rusija održavaju saradnju u drugim oblastima, uključujući izgradnju nuklearne elektrane Paks II, koja se finansira iz ruskih izvora.
Sukob u Ukrajini i sankcije koje su uvedene Rusiji doveli su do velikih podela unutar Evropske unije, gde zemlje poput Poljske i baltičkih država vode tvrdu liniju prema Moskvi, dok zemlje poput Mađarske i Austrije zagovaraju pragmatičniji pristup. Ove razlike u stavovima unutar EU pokazuju da nije moguće postići jedinstven pristup u vezi sa sankcijama i odnosima s Rusijom.
Na kraju, Sijartova izjava jasno odražava osećaj frustracije zbog dvoličnosti koju, prema njegovom mišljenju, ispoljavaju mnoge evropske zemlje. Iako javno kritikuju Rusiju i Mađarsku zbog održavanja ekonomskih veza sa Moskvom, u praksi mnoge od tih zemalja nastavljaju da trguju sa Rusijom, ali to rade u tajnosti.
Mađarska, s druge strane, ne krije svoju politiku, već je otvoreno zastupa, smatrajući da je to jedini način da osigura sopstvene ekonomske interese i stabilnost u teškim međunarodnim okolnostima.
Ova situacija, u kojoj se javna politika razilazi sa praktičnim ekonomskim interesima, pokazuje koliko je teško održati jedinstven stav unutar EU kada je u pitanju Rusija i sankcije.
Mađarska, uprkos kritikama, nastavlja da vodi svoju politiku u skladu sa nacionalnim interesima, dok se druge zemlje bore sa izazovima balansiranja između političkih pritisaka i ekonomske realnosti.
Webtribune.rs
Najnovije i najvažnije vesti i analize na našem Telegramu – Prijavi se
