Ljudi u Sjedinjenim Državama troše približno 1,2 milijarde dolara godišnje na preparate sa ribljim uljem. Pored vitamina i minerala, riblje ulje je jedno od najatraktivnijih nutritivnih dodataka.
Premda mnogi veruju da pomaže u lečenju brojnih oboljenja, naučnici ispituju nuspojave i moguću toksičnost ribljeg ulja.
Prema podacima instituta za zdravlje, ljudi koriste riblje ulje za neverovatno veliki broj oboljenja i stanja: kao dodatnu terapiju bolesti srca i moždanog udara, Alchajmerove bolesti; u lečenju depresije, psihoze, hiperaktivnosti, suvih očiju, glaukoma, degeneracije makule, osteoporoze, psorijaze; potom za bolesti bubrega, u slučaju otoka i bolnih menstruacija; za sprečavanje gubitka telesne mase i visokog krvnog pritiska…
Prema navodima studije sprovedene u Danskoj u decembru 2016. godine, upotrebom ribljeg ulja u poslednjem trimestru trudnoće znatno se smanjuje mogućnost da dete oboli od astme. Istraživači su proučavali decu čije su majke uzimale riblje ulje i otkrili da je rizik od obolevanja manji za 31 odsto.
Takođe, studija iz avgusta 2016. objavljena u časopisu „Circulation“ pokazala je da visoke doze omega tri masnih kiselina pomažu u oporavku nakon srčanog udara. Istraživači su otkrili da uzimanje ribljeg ulja šest meseci posle srčanog udara doprinosi boljem radu srčanog mišića.
Zahvaljujući omega tri masnim kiselinama, riblje ulje pozitivno deluje na zdravlje ljudi ‒ brojna istraživanja proteklih decenija dokazala su da je posebno korisno za zdravlje srca i lečenje upala, vida, otoka, raznih vrsta bolova, psorijaze.
S druge strane, postoji i lista mogućih toksina i neželjenih efekata koje to ulje može da izazove.
Nedavno istraživanje poništava mnoge ranije studije i ostavlja prostora za definitivne odgovore o pravoj korisnosti ribljeg ulja.
U pregledu 20 studija objavljenih u „JAMA The Journal of the American Medical Associationˮ navodi se da „konzumiranje ribe za večeru i uzimanje ribljeg ulja ne smanjuju rizik od moždanog i srčanog udara“.
U pregledu studija objavljenih u „Cochrane Collaborationˮ zaključuje se da tablete ribljeg ulja nisu sprečile probleme sa pamćenjem.
Još jedna studija objavljena u 2015. godini otkrila je da omega tri suplementi ne poboljšavaju zdravlje mozga, kao ni pamćenje starijih osoba. Studija je zasnovana na petogodišnjem praćenju kognitivnog zdravlja 4.000 ljudi.
Toksini i nuspojave kao problem
Iako je masno tkivo ribe bogato omega tri kiselinama, ulje iz tih tkiva može sadržavati visoke koncentracije štetnih materija (živa i kadmijum kao teški metali, na primer) iz staništa određenih vrsta riba.
Neželjeni efekti korišćenja ulja stoga mogu uključiti kognitivna oštećenja, disfunkciju nervnog sistema, slepilo, nedostatak koordinacije, gluvoću, razvoj određenih karcinoma, oštećenje jetre i bubrega.
Uz teške metale, postoje i druga toksična jedinjenja koja se akumuliraju u ribama. Polihlorovani bifenili mogu dovesti do problema sa kožom, mišićima, izazvati hronični bronhitis i poremećaje nervnog sistema.
Kada je reč o neželjenim efektima primene ribljeg ulja, ono kod nekih osoba može izazvati mučninu, masnu stolicu, dijareju, smanjen apetit, povraćanje. Da bi se smanjio rizik od nuspojava, preporuka je da se riblje ulje uzima sa obrokom i da se počne sa niskim dozama koje će se postepeno povećavati.
Omega tri masne kiseline takođe mogu povećati nivo šećera u krvi, dok riblje ulje korišćeno tokom više meseci može uzrokovati nedostatak vitamina E.
Osobe sa rizikom od hormonskog disbalansa ili osobe koje prolaze kroz hormonsku terapiju moraju pažljivo upotrebljavati riblje ulje. Pacijenti sa astmom, bolestima creva ili jetre i pacijenti sa rizikom od raka debelog creva treba takođe oprezno da koristite to ulje.
Naravoučenije priče: konsultujte se sa svojim lekarom pre nego što rešite da uzimate riblje ulje.
Istorija fenomena ribljeg ulja
Sedamdesetih godina, danski naučnici dr Hans Olaf Bang i dr Jorn Dierberg proučavali su zdravstveno stanje ljudi koji žive u udaljenim selima na severu Grenlanda.
Budući da su izuzetno retko obolevali od kardiovaskularnih bolesti, naučnici su to povezali sa njihovim načinom ishrane (jedu mnogo ribe, te i meso kita).
Tako se sugerisalo da svako može imati koristi od konzumiranja ribe i njenog ulja.
Kasnije je jedna grupa istraživača izašla sa podatkom da „danski naučnici nikada nisu dokazali da je navedeno stanovništvo retko obolevalo od srčanih oboljenja“. Ali bilo je prekasno ‒ vesti o prednostima njihove ishrane već su se proširile.
(rts)
