Kina je donela odluku o blokiranju isporuke proizvoda dvojne namene američkim kompanijama koje se bave proizvodnjom oružja, što predstavlja značajan korak u zaostravanju trgovinskih i tehnoloških tenzija između dve najveće svetske ekonomije.
Ministarstvo trgovine Kine objavilo je ovu meru, koja uključuje zabranu izvoza proizvoda koji mogu imati vojnu i civilnu primenu, za ukupno 28 američkih odbrambenih kompanija.
Ova odluka, prema zvaničnom Pekingu, ima za cilj očuvanje nacionalne bezbednosti i interesa Kine.
Kineska vlast je ovu meru predstavila kao deo svojih napora za zaštitu nacionalne sigurnosti. Odluka je takođe deo šire politike kontrole neširenja nuklearnog oružja i tehnoloških proizvoda koji mogu doprineti razvoju vojne opreme.
Proizvodi dvojne namene su posebno osetljivi jer mogu biti korišćeni kako za civilne, tako i za vojne svrhe, što povećava rizik njihove zloupotrebe u geopolitičkim sukobima ili vojnim operacijama.
Ovo ograničenje se ne odnosi samo na direktnu zabranu izvoza, već i na prekid saradnje s američkim kompanijama uključenim u vojnu industriju.
Među kompanijama koje su obuhvaćene ovim merama nalaze se neke od najistaknutijih imena u globalnoj odbrambenoj industriji, kao što su General Dynamics, Boeing Defence, Space & Security, Lockheed Martin Corporation i Raytheon Missiles & Defence.
Pogođene kompanije su ključni snabdevači američke vojske i igraju centralnu ulogu u razvoju i proizvodnji sofisticiranih sistema naoružanja, uključujući borbene avione, rakete, satelitske sisteme i druge visokotehnološke vojne proizvode.
Ograničenja koja je Kina uvela potencijalno mogu otežati ili usporiti njihovu proizvodnju, jer mnoge od ovih kompanija zavise od kineskih sirovina i komponenti, posebno retkih zemnih metala.
General Dynamics, na primer, poznata je po proizvodnji tenkova i borbenih vozila, dok Boeing Defence i Lockheed Martin proizvode borbene avione i rakete.
Raytheon Missiles & Defence, sa druge strane, lider je u razvoju odbrambenih raketnih sistema. Kina je značajan globalni dobavljač retkih zemnih metala, ključnih za proizvodnju mnogih vojnih i tehnoloških komponenti, a ova zabrana može dodatno poremetiti lance snabdevanja.
Međunarodna zajednica, posebno saveznici SAD-a, s pažnjom prati razvoj ove situacije. Potez Pekinga bi mogao uticati na globalnu trgovinu vojne tehnologije, kao i na snabdevanje komponentama koje se koriste u civilnim aplikacijama, poput telekomunikacija i proizvodnje automobila.
Ova odluka dolazi u trenutku kada su odnosi između Kine i SAD-a na niskom nivou, sa sve većim tenzijama u vezi sa pitanjima Tajvana, Južnokineskog mora i trgovinskih tarifa.
SAD su prethodno uvele ograničenja na izvoz visoke tehnologije u Kinu, uključujući poluprovodnike i napredne čipove, što je izazvalo oštar odgovor Pekinga.
Pored toga, američke kompanije su suočene sa sve restriktivnijim kineskim zakonima o sajber bezbednosti i kontroli izvoza. Kina, kao odgovor na američke sankcije, koristi svoju dominantnu poziciju u globalnoj proizvodnji retkih metala kao polugu za vršenje pritiska.
Retki metali su ključni za proizvodnju sofisticiranih tehnologija, uključujući litijum-jonske baterije, senzore i komunikacione uređaje.
Odluka Kine mogla bi imati dalekosežne posledice po globalnu ravnotežu moći. S obzirom na rastuću zavisnost Zapada od uvoza kritičnih sirovina i tehnologija iz Kine, ovo bi moglo dodatno pogoršati postojeće geopolitičke tenzije.
Takođe, američka industrija naoružanja mogla bi se suočiti sa izazovima u zameni kineskih proizvoda, što bi moglo povećati troškove i produžiti vremenske rokove za realizaciju vojnih projekata.
U svetlu ovih događaja, moguće je očekivati da će SAD i njihovi saveznici pojačati svoje napore za diversifikaciju lanca snabdevanja i smanjenje zavisnosti od Kine, što bi dodatno intenziviralo globalnu tehnološku trku.
Kineska zabrana izvoza proizvoda dvojne namene predstavlja još jedan korak u eskalaciji trgovinskog i tehnološkog sukoba sa SAD-om.
Ovaj potez naglašava sve veću ulogu ekonomskih i tehnoloških sankcija kao sredstava geopolitike u 21. veku. Iako bi zabrana mogla izazvati poremećaje u američkoj industriji naoružanja, takođe će doprineti ubrzanoj transformaciji globalnih lanaca snabdevanja, sa neizvesnim posledicama za obe strane.
Kao što pokazuje ova situacija, ekonomska interdependencija između Kine i SAD-a sada postaje poligon za političke i tehnološke sukobe, što može redefinisati globalni poredak u godinama koje dolaze.
Webtribune.rs
Najnovije i najvažnije vesti i analize na našem Telegramu – Prijavi se
