Ruska kompanija Gazprom i mađarski ministar spoljnih poslova Peter Sijarto potpisali su memorandum o razumevanju kojim je potvrđena mogućnost povećanja isporuka ruskog gasa Mađarskoj, saopšteno je danas iz Gazproma.
Ovaj sporazum dolazi u vreme kada energetska sigurnost postaje sve važnija tema za evropske zemlje, a Mađarska, kao jedna od zemalja koje i dalje u velikoj meri zavise od ruskih energenata, traži načine da osigura stabilno snabdevanje gasom.
Sastanak na kojem je postignut ovaj sporazum održan je u okviru Međunarodnog foruma o gasu u Sankt Peterburgu, događaja koji okuplja vodeće predstavnike energetske industrije iz celog sveta.
Forum je ove godine organizovan od 8. do 11. oktobra, a jedan od glavnih tema bio je dalji razvoj gasne infrastrukture u Evropi, posebno u kontekstu rastućih tenzija između Rusije i Ukrajine, koje utiču na kontinuitet tranzita gasa kroz ukrajinsku teritoriju.
Izvršni direktor Gazproma, Aleksej Miler, i Peter Sijarto održali su radni sastanak tokom foruma na kojem su razgovarali o perspektivama daljeg razvoja saradnje u gasnom sektoru između Rusije i Mađarske.
Sijarto je posebno naglasio ključnu ulogu isporuka ruskog gasa za energetsku sigurnost Mađarske. Mađarska, kao članica Evropske unije, ima specifičan pristup u odnosu na Rusiju, jer i dalje zavisi od ruskih energenata, uprkos pritiscima EU da se smanji oslanjanje na ruski gas zbog geopolitičkih tenzija.
Turski tok kao ključni faktor energetske stabilnosti
Jedna od ključnih tema foruma bila je budućnost tranzita ruskog gasa kroz Ukrajinu, posebno s obzirom na činjenicu da trenutni ugovor između Gazproma i Ukrajine o tranzitu gasa ističe u decembru 2024. godine.
Ukrajinski predsednik Vladimir Zelenski najavio je da Kijev neće automatski produžiti ovaj ugovor, što je izazvalo zabrinutost među evropskim zemljama koje zavise od ovog tranzitnog puta.
U tom kontekstu, Sijarto je istakao značaj gasovoda „Turski tok“, koji povezuje Rusiju sa Turskom i omogućava isporuku ruskog gasa do jugoistočne Evrope, uključujući Mađarsku.
Ovaj gasovod, koji je završen pre nekoliko godina, postao je ključna alternativa za evropske zemlje koje bi mogle biti pogođene potencijalnim prekidom tranzita kroz Ukrajinu.
Sijarto je tokom foruma rekao da bi Turski tok mogao značajno pomoći evropskim zemljama u snabdevanju energentima ukoliko Ukrajina odbije da produži tranzit gasa iz Rusije.
On je naglasio da je Mađarska već značajno povećala količinu gasa koju dobija putem Turskog toka, napominjući da je 2022. godine isporučeno 4,8 milijardi kubnih metara gasa kroz ovaj gasovod i njegov produžetak kroz Bugarsku i Srbiju.
Do 2023. godine, ova količina porasla je na 5,6 milijardi kubnih metara, čime je obezbeđena veća energetska sigurnost za Mađarsku u trenutku kada su ruski energenti pod sankcijama i pritiscima iz Evropske unije.
Ukrajinsko-ruski odnosi i uticaj na evropsku energetiku
S obzirom na tenzije između Rusije i Ukrajine, pitanje tranzita gasa kroz ukrajinsku teritoriju postalo je ključno za evropsku energetsku bezbednost.
Ukrajina, koja se već godinama nalazi u sukobu sa Rusijom, koristi svoju ključnu ulogu tranzitne zemlje za ruski gas kao politički alat u odnosima sa Moskvom.
Odluka Kijeva da ne produži ugovor sa Gazpromom mogla bi da dovede do značajnih poremećaja u snabdevanju Evrope ruskim gasom.
Sijarto je tokom foruma podsetio na dugogodišnje energetske odnose između Mađarske i Rusije, ističući da je gasovod Turski tok omogućio Mađarskoj alternativni put za uvoz ruskog gasa, koji ne zavisi od ukrajinskog tranzita.
On je naglasio da Mađarska nema nameru da ugrozi svoje energetske interese i da će nastaviti da se oslanja na stabilne isporuke ruskog gasa, bez obzira na geopolitičke pritiske.
Geopolitičke implikacije sporazuma
Potpisivanje memoranduma o razumevanju između Gazproma i Mađarske dolazi u trenutku kada su odnosi između Rusije i Zapada na najnižem nivou još od Hladnog rata.
Evropska unija pokušava da smanji svoju zavisnost od ruskih energenata, ali zemlje poput Mađarske, koje su geografski i ekonomski vezane za ruske energente, traže načine da osiguraju kontinuirane isporuke.
Mađarska, koja je i dalje članica Evropske unije, ali sa specifičnim stavom prema Rusiji, često je kritikovana zbog svojih bliskih odnosa sa Moskvom.
Ovaj novi sporazum sa Gazpromom ukazuje na to da Mađarska neće lako odustati od ruskih energenata, bez obzira na pritiske iz EU.
Povećanje isporuka gasa iz Rusije moglo bi da pomogne Mađarskoj da obezbedi stabilnost svog energetskog sektora u narednim godinama, ali će istovremeno produbiti političke tenzije sa Briselom.
Zaključak
Sporazum između Gazproma i Mađarske o mogućem povećanju isporuka gasa jasno pokazuje da energetska sigurnost i dalje ima prioritet nad političkim tenzijama za neke evropske zemlje.
Mađarska se nalazi u specifičnoj poziciji jer se oslanja na ruske energente, a Turski tok postaje ključna alternativa ukrajinskom tranzitu, čime se Mađarska štiti od eventualnih prekida u isporuci gasa.
Ovaj dogovor takođe ukazuje na to da se energetski odnosi između Rusije i Mađarske razvijaju uprkos geopolitičkim previranjima, a budućnost evropskog energetskog tržišta ostaje neizvesna usled stalnih tenzija na relaciji između Rusije i Zapada.
Webtribune.rs
Najnovije i najvažnije vesti i analize na našem Telegramu – Prijavi se
