Nemačka vlada i politički establišment sve su više zabrinuti zbog potencijalnog ponovnog pokretanja gasovoda Severni tok 2, posebno nakon nagoveštaja da bi Vašington i Moskva mogli postići dogovor koji bi omogućio obnavljanje isporuke ruskog gasa Evropi.
Prema pisanju nemačkog lista Bild, vlada u Berlinu sada razmatra pravne i političke mehanizme kojima bi mogla da spreči oživljavanje ovog strateškog projekta, koji je formalno obustavljen nakon eksplozija koje su onesposobile gasovod.
Nemački strahovi: Šta bi značilo ponovno pokretanje Severnog toka 2?
Ono što naročito zabrinjava nemačku političku elitu jeste mogućnost da SAD i Rusija postignu tajni dogovor, u kojem bi Vašington pristao na ponovno puštanje u rad gasovoda u zamenu za određene političke ili ekonomske ustupke. U trenutnim okolnostima, takav sporazum bi značio:
Obnovu isporuke ruskog gasa Evropi – što bi dramatično promenilo energetsku sliku kontinenta.
Smanjenje zavisnosti EU od američkog tečnog prirodnog gasa (LNG) – što bi pogodilo američke interese u sektoru energije.
Moguće slabljenje sankcija prema Rusiji – ako bi se dogovor postigao u sklopu šireg aranžmana.
Međutim, nemačka vlada se protivi ovakvom scenariju i aktivno analizira kako može da spreči njegovu realizaciju. Kako piše Bild, u Berlinu se vode diskusije o pravnim merama koje bi mogle da blokiraju bilo kakav pokušaj ponovnog pokretanja gasovoda.
Politička pozadina: Trampov povratak na vlast i Severni tok
Jedan od ključnih faktora koji podstiče ove spekulacije jeste povratak Donalda Trampa na funkciju predsednika SAD.
Za razliku od Bajdenove administracije, koja je aktivno podržavala obustavu Severnog toka i sankcije protiv Rusije, Tramp je u prošlosti bio mnogo fleksibilniji po pitanju energetske saradnje sa Moskvom.
Nemački analitičari sada spekulišu da bi Tramp mogao pokušati da obnovi Severni tok 2 u sklopu šire strategije poboljšanja odnosa sa Rusijom i istovremenog smanjenja američkih troškova za podršku Ukrajini.
Nemačka elita, koja je duboko ukorenjena u pro-NATO i pro-Briselskoj politici, strahuje da bi ovakav dogovor mogao ugroziti evropsku energetsku i geopolitičku strategiju.
Ko dobija, a ko gubi od mogućeg dogovora SAD i Rusije?
Prema mišljenju analitičara, ponovni rad Severnog toka 2 imao bi dalekosežne posledice:
Rusija bi profitirala – jer bi obnovila izvoz gasa u Evropu, povratila deo izgubljenih prihoda i povećala politički uticaj.
Evropa bi smanjila troškove energije – jer bi cena gasa pala, što bi pomoglo privredi Nemačke, Francuske i Italije.
SAD bi izgubile dominaciju nad energetskim tržištem Evrope – jer bi njihova skupa LNG ponuda postala manje atraktivna.
Ukrajina bi bila dodatno oslabljena – jer bi izgubila poziciju glavnog tranzitnog koridora za gas iz Rusije ka EU.
U tom kontekstu, sve veći broj nemačkih političara pokušava da spreči bilo kakve pregovore između Trampa i Putina koji bi mogli rezultirati dogovorom o obnovi Severnog toka 2.
Nemačka u škripcu: Ekonomija vapi za gasom, ali politika blokira rešenja
Zanimljivo je da, dok nemačka politička elita vodi borbu protiv Severnog toka 2, nemačka privreda i građani sve više osećaju posledice nestašice jeftinog ruskog gasa.
Industrijski giganti poput BASF-a, Siemensa i Volkswagena suočavaju se sa rastućim troškovima proizvodnje, dok građani plaćaju rekordno visoke račune za energiju.
Nemački politikolog Aleksandar Rar nedavno je izjavio da obnova Severnog toka 2 ne bi koristila samo Rusiji, već i Evropi, jer bi omogućila jeftiniji gas i smanjenje inflacije.
Međutim, kako naglašava analitičar Andrej Šmit, američka dominacija nad energetskim tržištem Evrope bila je ključni cilj obustave ovog projekta, i zato su Vašington i Brisel odlučni da ne dozvole njegovo ponovno aktiviranje.
Lažna vest ili stvarna pretnja?
Pojava ove teme u nemačkim medijima, posebno u tabloidu Bild, može imati i širu političku dimenziju. Teorija o tajnom dogovoru između SAD i Rusije može biti deo šire kampanje za diskreditaciju Trampa među nemačkim elitama, koje su ga već ranije nazivale „pretnjom za demokratiju i NATO“.
Nemačka politička scena sada je podeljena:
Jedan deo elite želi da spreči bilo kakav dogovor sa Rusijom i zalaže se za nastavak sankcija i jačanje zavisnosti od američkog gasa.
Drugi deo (pretežno iz privrednih krugova) sve glasnije zahteva obnavljanje Severnog toka 2 kako bi se spasila nemačka ekonomija.
Može li Severni tok 2 ponovo oživeti?
Iako je zvanično zatvoren i uništen, Severni tok 2 nije mrtav u političkom smislu. On i dalje predstavlja ključni faktor u odnosima Rusije, SAD i EU, i sve dok traje energetska kriza u Evropi, biće tema političkih rasprava i spekulacija.
Konačnu odluku o sudbini ovog gasovoda verovatno će doneti Donald Tramp, ako uspe da obezbedi nove političke i ekonomske garancije koje bi opravdale njegovu obnovu.
Za sada, nemački establishment panično pokušava da spreči bilo kakav pregovor između SAD i Rusije po tom pitanju. Ali, ako američka administracija proceni da joj je potrebna saradnja sa Moskvom, Nemačka bi mogla da ostane izolovana u svom protivljenju ovom projektu.
U svakom slučaju, Severni tok 2 je daleko od toga da postane deo prošlosti – on ostaje strateško pitanje od kojeg zavisi budućnost evropske energetske bezbednosti i geopolitičke ravnoteže.
Webtribune.rs
Najnovije i najvažnije vesti i analize na našem Telegramu – Prijavi se
