Nastava istorije sprovedena na „reformisani“ način donosi opasnost da istorijsku svest mlade generacije prestane da formira škola, piše Sputnjik.
Tu svest će formirati: ulica, štampa, politika, interesne grupe ili međunarodni faktori. To piše u obrazloženju peticije kojom se zahteva hitno ukidanje reformisanog programa nastave istorije u gimnazijama i srednjim stručnim školama, koju su sredinom juna podneli profesori i nastavnici istorije i drugi građani Srbije.
Kao glavni razlog za podnošenje peticije navodi se napuštanje hronološkog principa učenja, umesto kog je ustanovljen tzv. tematski princip.
U praksi to znači da iz udžbenika istorije za, recimo, treći razred gimnazije đaci prvo nauče ratovanje Srbije i Crne Gore u Balkanskim ratovima ili Prvom svetskom ratu, a tek nakon toga oslobađanje od osmanske vlasti, nastanak i izgradnju srpske države, prenosi Sputnjik.
„Učite hrišćansku Crkvu do raskola 1054. godine, vraćate se u rani srednji vek i period raskola Crkve. Sledeća lekcija je uloga srpske Crkve od 12. do 15. veka. Pazite, učite ulogu srpske Crkve, a niste naučili ko su Srbi i gde je nastala srpska država. Je l’ su ti Srbi pali s Marsa? Ko je taj Sveti Sava? Kako možete da učite ulogu srpske Crkve od 12. do 15. veka, turska osvajanja i ukidanje Pećke patrijaršije, a da istovremeno niste naučili ko je Stefan Nemanja? To je potpuno van pameti“, ističe jedan od podnosilaca peticije, istoričar Ljiljana Raković.
Ona dodaje da je reforma nastavnog programa pomerila hronološku granicu, što je, kako kaže, za posledicu imalo suzbijanje nacionalne na račun opšte istorije:
„To praktično znači da deca imaju mnogo više lekcija, što znači da postojeće lekcije moraju da se sažmu. Tako se, recimo, Nemanjići u drugoj godini gimnazije uče samo kroz dve lekcije, a ranije ih je bilo šest, sedam. Isto je urađeno u osnovnoj školi. Mnogo bolje bi bilo da je ostao hronološko-tematski princip, a da su nam uveli po čas više. Vi u petom razredu imate jedan jedini čas istorije na nedeljnom nivou, umesto da ih bude tri.“
U peticiji se navodi da šteta napravljena novim programom može da se izmeri brojem učenika koji su se, učeći po tom programu, plasirali na Republičko takmičenje iz istorije u maju ove godine: s teritorije Beograda iz prva tri razreda gimnazije nije se plasirao — nijedan đak.
„Umesto da smo se ugledali na ruski princip o dva posebna predmeta: opštoj i nacionalnoj istoriji u sva četiri razreda srednjih škola i gimnazija, reformatori su doveli do toga da se fond časova nastave istorije smanjuje ili u potpunosti ukida. Istovremeno, uvode se na mala vrata novi predmeti, poput Religije i civilizacije i Osnova geopolitike, koji su istrgnuti iz gradiva istorije, a koje ne predaju istoričari“, stoji u peticiji koju je potpisalo oko 1.500 ljudi.
Tzv. tematski princip uticao je i na epohe opšte istorije: Napoleonovi ratovi uče se pre Francuske revolucije, a ideje prosvetiteljstva na kraju reformisanog sadržaja, u poslednjoj nastavnoj temi.
„Prva stvar je da se ratovi devedesetih i raspad SFRJ uče u oktobru, novembru. Vi ćete prvo da naučite raspad Jugoslavije, a onda u maju, ako ostane vremena, naučićete šta je nacizam, a šta fašizam, koje pritom niste naučili pre Drugog svetskog rata, nego ih učite na samom kraju školske godine. To što pričam je ključan razlog zašto je sve ovo urađeno. Pokušavaju na velika vrata da nam, očigledno, daju neke nastavne materijale koji se uveliko pripremaju od strane NVO“, upozorava Ljiljana Raković.
(sputnik)
