Sjedinjene Američke Države privremeno su rasporedile dva ratna broda u spornom području Južnog kineskog mora, u blizini grebena Skarboro, nakon što su se ranije ove nedelje dva kineska broda sudarila.
Incident je izazvao ozbiljnu zabrinutost zbog bezbednosti pomorskog saobraćaja, navodi The Guardian.
Na Skarboro greben, kao i na druge oblasti u Južnom kineskom moru, polažu pravo i Kina i Filipini, a preklapaju se i pretenzije Vijetnama, Malezije, Bruneja i Tajvana.
Američki razarač na navođenje raketa USS Higgins i brod obalske borbe USS Cincinnati plovili su otprilike 30 nautičkih milja, odnosno oko 55 kilometara, od grebena Skarboro.
Prema rečima komodora filipinske obalske straže Džeja Tarijele, kineski vojni brod je pratio američke brodove, ali nije prijavljeno nijedno neželjeno dešavanje.
Američka mornarica godinama sprovodi operacije „slobodne plovidbe“ u Južnom kineskom moru s ciljem osporavanja kineskih teritorijalnih ograničenja, što povremeno izaziva reakcije Pekinga.
Raspoređivanje ratnih brodova usledilo je nakon što je američka ambasadorka u Manili, MeriKej Karlson, u utorak osudila „najnoviju nepromišljenu akciju Kine protiv filipinskog broda“ kod Skarboroa.
Sjedinjene Države, najstariji saveznik Filipina u Aziji, više puta su upozoravale da se smatraju obaveznim da brane Filipine u slučaju oružanog napada, uključujući i napad u Južnom kineskom moru.
U ponedeljak su se sudarili kineski vojni brod i brod kineske obalske straže dok su pokušavali da oteraju manji brod filipinske obalske straže BRP Suluan.
Video koji je objavila filipinska obalska straža prikazuje kineski brod obalske straže kako puca vodenim topom, a zatim kako ga kineski ratni brod udara u pramac nakon izvedenog oštrog manevra. Snimak jasno prikazuje ozbiljna oštećenja na pramcu kineskog broda obalske straže, dok je brod mornarice oštećen na trupu.
Japan, Australija i Novi Zeland izrazili su zabrinutost zbog rizičnih manevra koji su doveli do sudara. Japanski ambasador u Manili Endo Kazuja istakao je podršku vladavini prava i protivljenje akcijama koje doprinose rastu tenzija, naglasivši da se zabrinutost odnosi na ponovljene incidente u Južnom kineskom moru.
Australijska ambasada ocenila je da ponašanje kineskih brodova u blizini Skarboroa predstavlja opasnost i da naglašava potrebu za deeskalacijom, uzdržanošću i poštovanjem međunarodnog prava.
Komodor Džej Tarijela izjavio je da je incident važna pouka za Kinu, podsećajući da filipinska strana godinama apeluje na prekid rizičnih blokada i poštovanje propisa koji sprečavaju sudare, uz upozorenje da bi nepromišljeni manevar mogao dovesti do ozbiljnog incidenta.
Tarijela je izvestio i o dodatnom slučaju u sredu, kada je kineski borbeni avion leteo na udaljenosti od samo 150 metara iznad filipinskog aviona obalske straže tokom izviđačkog leta iznad Skarboroa, izvodeći manevre u trajanju od oko dvadesetak minuta.
Webtribune.rs
