Kako se približava 90. rođendan duhovnog vođe Tibetanaca, pitanje njegovog naslednika ponovo dolazi u fokus – i to ne samo među budistima, već i na međunarodnoj sceni.
Izbor 15. Dalaj Lame mogao bi imati duboke verske, ali i geopolitičke posledice u trouglu Kina–Indija–Sjedinjene Američke Države.
U svojoj nedavno objavljenoj knjizi „Glas za one bez glasa“, Dalaj Lama je poručio da će njegov naslednik biti rođen van teritorije Kine. Tom prilikom najavio je da će oko svog 90. rođendana otkriti dodatne informacije o procesu nasleđivanja, prenosi agencija Reuters.
Na skupu održanom u Daramšali, Dalaj Lama je izjavio da će postojati okvir za vođenje razgovora o nastavku ove verske institucije, ali nije ulazio u detalje.
Tibetanska vlada u egzilu istakla je da je već uspostavljen sistem koji će obezbediti kontinuitet duhovnog i upravnog nasleđa, a Fondacija Gaden Phodrang, koju je Dalaj Lama osnovao 2015. godine, dobiće zadatak da pronađe i prepozna njegovu reinkarnaciju.
Zvanični Peking, s druge strane, insistira da ima pravo da potvrdi izbor Dalaj Lame, pozivajući se na zakone i običaje iz vremena dinastije Ćing. Kineske vlasti zahtevaju da se reinkarnacija dogodi unutar granica Kine i da se izbor obavi putem rituala poznatog kao „zlatna urna“.
Kinesko Ministarstvo spoljnih poslova poručilo je da Dalaj Lama nema legitimitet da predstavlja tibetanski narod, nazivajući ga političkim izgnanikom.
Duhovni vođa izgnan je iz Tibeta 1959. godine, nakon neuspelog ustanka protiv kineske uprave, i od tada živi u indijskom gradu Daramšali.
Svoje protivljenje bilo kakvom kineskom uticaju na izbor naslednika, Dalaj Lama je više puta jasno izrazio, pozvavši tibetanske budiste da ne prihvate kandidate koji bi bili određeni političkim interesima, uključujući i one iz Narodne Republike Kine.
Indija, koja je domaćin za više od 100.000 tibetanskih budista, zadržava neutralan, ali zaštitnički stav prema Dalaj Lami. Njegovo prisustvo u zemlji ima simbolički značaj, ali i težinu u njenim odnosima sa Kinom.
Sjedinjene Američke Države takođe su zauzele jasan stav – protive se svakom pokušaju da se proces izbora Dalaj Lame odvija pod kineskim uticajem. Američki Kongres je 2024. godine doneo zakon kojim poziva Peking da otvori pregovore o autonomiji Tibeta.
Webtribune.rs
