Sledeća godina mogla bi da donese ozbiljan lom na političkoj liniji koja već petnaestak godina nervira Brisel. Mađarski premijer Viktor Orban, čovek koji je u Evropskoj uniji godinama važio za glavnog remetilačkog igrača – i to bez ikakvog skrivanja zadovoljstva zbog te uloge – možda se približava izlazu sa evropske scene.
Ne naglo i bez velikih gestova, ali dovoljno jasno da se o tome sve češće govori u diplomatskim i političkim krugovima.
Ako se takav scenario ostvari, posledice se ne bi zaustavile na granicama Mađarske. Orbanov politički odlazak mogao bi da utiče i na način na koji Evropska unija oblikuje svoju politiku prema Ukrajini, ali i na pregovore o višegodišnjem budžetu EU, koji su i bez toga godinama opterećeni sukobima interesa među državama članicama.
U tom smislu, ne bi se radilo samo o promeni imena u Budimpešti, već o pomeranju ravnoteže unutar same Unije.
U aprilu bi u Mađarskoj trebalo da se održe parlamentarni izbori. Orbanova stranka Fides formalno ulazi u trku za petu uzastopnu pobedu, ali politička matematika više ne deluje tako sigurno kao ranije. Predizborne ankete koje su do sada objavljene ne idu u prilog nastavku postojeće vlasti i ukazuju da bi dugi niz pobeda mogao da se prekine.
Dodatnu težinu tim istraživanjima daje činjenica da trenutno vodi Orbanov bivši saveznik Peter Mađar. Sa svojom Partijom poštovanja i slobode, poznatom pod skraćenicom TISA, on prema dosadašnjim anketama ima prilično ubedljivu prednost.
U političkom smislu, situacija je gotovo paradoksalna: čovek koji je nekada bio deo Orbanovog kruga sada se pojavljuje kao glavni izazivač sistema koji je pomagao da se izgradi, uz podršku birača koji su godinama birali stabilnost, a sada očigledno traže zaokret.
Mogući Orbanov odlazak imao bi posledice i šire od mađarske unutrašnje politike. Na evropskoj krajnjoj desnici on je godinama imao ulogu referentne tačke – političara koji je pokazivao koliko daleko se može ići u otvorenim sukobima sa Briselom, a pritom ostati na vlasti. Bez njega, taj politički prostor ostao bi bez jednog od svojih najglasnijih i najiskusnijih aktera.
Za sada, sve ostaje u domenu procena, anketa i političkih nagađanja, a mađarski izbori su i ranije znali da donesu iznenađenja. Ipak, sama činjenica da se Orbanov politički kraj ozbiljno razmatra govori da se nešto menja ispod površine.
Da li je reč o početku kraja jedne ere ili samo o još jednom krugu političkog opstanka, ostaje otvoreno pitanje – kao i to kako bi Evropa izgledala bez svog dugogodišnjeg unutrašnjeg protivnika.
