Nemački Bundestag dobio zahtev da pokrene rezoluciju o zločinima nad Srbima kod Srebrenice
Poslanička grupa „Mi snaga naroda“ zatražila je od nemačkih institucija da predlože rezoluciju Ujedinjenih nacija o stradanju srpskog naroda u okolini Srebrenice, podsećajući da već 32 godine u arhivama UN stoji neprocesuiran Memorandum o zločinima protiv Srba u Istočnoj Bosni.
Taj dokument, podnet 2. juna 1993. godine, sadrži svedočenja, popis razorenih sela i identifikaciju potencijalnih izvršilaca nasilja nad srpskim civilima između aprila 1992. i aprila 1993. godine.
U saopštenju koje su objavili, iz ove poslaničke grupe navode da su se obratili Bundestagu, kancelaru Nemačke i generalnom sekretaru UN, ukazujući na status dva ključna dokumenta – Memoranduma iz 1993. i Counter-Memoriala iz 1997. godine, podnetog pred Međunarodni sud pravde.
Obe arhivirane prijave, kažu, nikada nisu dobile epilog, iako sadrže stotine stranica dokaza o dešavanjima u opštinama Srebrenica, Bratunac i Skelani.
Naime, Memorandum je svojevremeno sastavljen na zahtev tadašnjeg predsednika SRJ Dobrice Ćosića, kao reakcija na teške događaje koji su zahvatili srpska sela na istoku Bosne. Dokument, koji broji 132 strane, registrovan je u UN pod oznakama A/48/177 i S/25835 i čuva se bez ikakve pravne obrade više od tri decenije.
Prema navodima iz Memoranduma, od aprila 1992. do aprila 1993. godine stradala su brojna srpska sela – Blječeva, Loznica, Zagoni, Magašići, Ježestica, Fakovići, Boljevići, Bjelovac, Sikirić i Kravica u opštini Bratunac, te Gniona, Oparci, Ratkovići, Brežani, Krnjići i Zalazje u opštini Srebrenica. U ovim napadima, piše u dokumentu, sela su spaljivana, meštani ubijani, a imovina opljačkana ili uništena.
Procene koje autori daju u tom trenutku ukazuju da je do marta 1993. ubijeno oko 1.200 Srba, dok se broj ranjenih kreće između 2.800 i 3.200. Napadi su uključivali granatiranje, snajpersku vatru i eksplozivne naprave, koje su, prema izveštaju, mahom pogađale civile, uključujući starije osobe, žene i decu.
Poseban akcenat u Memorandumu stavljen je na surovost postupanja prema zarobljenim meštanima. Navodi se da su pojedini zatvori bili bez osnovnih uslova za život, da je bilo slučajeva zverskog postupanja i da su zabeležene izjave svedoka koje potvrđuju da su neki civili živi spaljivani u svojim kućama.
Autori napominju da tada, u aprilu 1993, nije bilo moguće prikupiti sve dokaze, ali su smatrali da raspoložena dokumentacija već tada oslikava razmere katastrofe.
Jedna rečenica iz Memoranduma odjekuje posebno snažno: „Surovost i podmuklost ispoljene u napadima na srpska sela, nemilosrdnost prema zarobljenim meštanima, bez obzira na pol, starost ili zdravlje, predstavljaju posebno poglavlje u događajima na ovim prostorima“.
U tom tonu nastavlja se opis ne samo razaranja i ubistava, već i gubitka celokupnog kulturnog i istorijskog nasleđa lokalnog stanovništva.
Iz „Mi snaga naroda“ ističu da su pokušali da dobiju zvaničan prevod Memoranduma sa engleskog, ali su, kako navode, naišli na zid ćutanja. Zato su se odlučili da sami prevedu dokument, kako bi ga predstavili javnosti i relevantnim institucijama. Osim Bundestaga i UN, obratili su se i Ministarstvu spoljnih poslova Srbije, Ministarstvu pravde, Predsedništvu, Tužilaštvu za ratne zločine, pa čak i Arhivu Jugoslavije.
U pozadini ove inicijative nalazi se i novija rezolucija iz maja 2024. godine, kada su i Nemačka i Ujedinjene nacije izjavile da „još nisu svi odgovorni suočeni sa pravdom“ i da je „gonjenje odgovornih ključno za pomirenje i obnovu poverenja u BiH“.
Upravo u tom kontekstu, ova poslanička grupa vidi priliku da se otvori tema srpskih žrtava iz ratnog perioda, koje su, smatraju, do sada bile ignorisane.
Takođe podsećaju da je Counter-Memorial iz 1997. godine, podnet od strane SRJ protiv Bosne i Hercegovine, još jedan opsežan dokument – na čak 2.154 strane – koji takođe nikada nije razmatran. I on, poput Memoranduma, stoji zakopan u fiokama međunarodnog pravosuđa.
Pitanje koje ostaje u vazduhu nije samo ko je odgovoran, već i zašto se ovi dokumenti ignorišu. Ako međunarodne institucije žele pomirenje, kako je moguće da ignorišu svedočenja koja godinama čekaju svoj red? I da li su pojedini zločini manje važni od drugih – zavisno od toga ko je žrtva, a ko počinilac?
U ovom trenutku, inicijativa „Mi snaga naroda“ možda neće promeniti tok svetske diplomatije, ali postavlja jedno važno pitanje: kako izgleda pravda kada nije jednaka za sve? A odgovor na to pitanje – možda se i dalje nalazi u prašnjavim arhivama Ujedinjenih nacija.
Webtribune.rs
Najnovije i najvažnije vesti i analize na našem Telegramu – Prijavi se
