Pored sitnijih diverzija i manjih zaseda, sovjetski partizani su u Drugom svetskom ratu organizovali i veoma krupne akcije – paralizovali su čitav nemački transportni sistem i likvidirali jednog od najviših funkcionera nacističke Nemačke.
- Ubistvo Vilhelma Kubea
Ubistvo Vilhelma Kubea, koje su izvršili sovjetski partizani, može se uporediti sa ubistvom dobro čuvanog diktatora jedne manje zemlje. Kube je bio generalni komesar za Belorusiju i imao je neograničenu vlast na ogromnoj teritoriji Istočne Evrope, sa stanovništvom od gotovo 8 miliona ljudi.
[adsenseyu1]
Za vreme njegovog upravljanja u Belorusiji je osnovano preko 200 jevrejskih geta i 260 koncentracionih logora smrti, u kojima je otpočelo masovno ubijanje Jevreja i komunista. S obzirom na sve to, nije čudo što je lokalnim partizanskim odredima i sovjetskim obaveštajcima Kube bio meta broj jedan.
Svi partizanski pokušaji ubistva Kubea bili su neuspešni sve dok se partizanima nije dobrovoljno pridružila Jelena Mazanik, koja je radila kao sobarica u komesarovoj vili. Njoj je pošlo za rukom da 21. septembra 1943. unese bombu sa satnim mehanizmom, pored obezbeđenja koje je imalo puno poverenje u nju, i gurne je pod Kubeov krevet.
Nakon toga je odmah napustila vilu, a bomba je eksplodirala u noć 22. septembra. U eksploziji je poginuo jedan od najvažnijih funkcionera nacističke Nemačke. Jelena se vratila partizanima koji su je poslali u Moskvu, gde ju je čekalo zvanje Heroja Sovjetskog Saveza.
- „Rat za pruge“
Dok su sovjetske trupe preuzimale inicijativu na Kurskom frontu, partizani nisu sedeli skrštenih ruku. Naime, 3. avgusta 1943. počela je operacija „Pružni rat“, čiji je cilj bio uništavanje neprijateljske železničke infrastrukture.
U akciji je učestvovalo preko 100. 000 partizana. Mesec i po dana su na okupiranim teritorijima sovjetske Ukrajine i Belorusije, na područjima oko Smolenska, Orela i Lenjingrada, dizani u vazduh vozovi, mostovi, železničke pruge i železničke stanice.
Onesposobljeno je 215. 000 železničkih linija i uništeno je na desetine mostova. Preko 1000 vozova je sletelo sa pruge, a mnogobrojni nemački garnizoni blizu železničkih stanica i pruga bili su napadnuti i uništeni. Usled svega toga nemački transport i promet je na Istočnom frontu redukovan za 40 odsto. Neprijatelj se povlačio pred sovjetskom ofanzivom uz veliku nestašicu neophodne tehnike i rezervi.
Partizani su 19. septembra 1943. godine krenuli u drugu fazu operacije pod konspirativnim nazivom „Koncert“. Ovoga puta su im se pridružili i saborci sa okupiranih teritorija Krima i sovjetskih baltičkih republika.
- Bitka u Janovskim šumama
U proleće 1944. godine veliki partizanski odredi su se koncentrovali u Janovskim šumama na jugoistoku Poljske. Tu su, rame uz rame, živeli i ratovali protiv Nemaca poljski partizani komunističke orijentacije iz Armije Ludova, sovjetski partizanski odredi i pojedini odredi poljskog pokreta otpora Armije Krajova.
[adsenseyu4]
Kada su sovjetske trupe počele da se približavaju poljskoj granici, nemačko zapovedništvo je odlučilo da otkloni faktor rizika u Janovskim šumama, pa je 8. juna kontingent od 30 000 nemačkih vojnika, uz podršu artiljerije, tenkova i vazduhoplovstva, okružio 3000 partizana u šumama i tako je počela operacija Vihor 1, čiji je cilj bio uništenje janovskih partizana.
I pored znatne brojne nadmoći neprijatelja, sovjetski i poljski partizani su pružili žestok otpor. Posebno je bio žestok okršaj 14. juna u Poritovu. Partizani su čitav dan odbijali nemačke napade i neprekidno uzvraćali kontranapadima. U jednom takvom kontranapadu zaplenili su nekoliko artiljerijskih oružja pomoću kojih su zatim probili obruč.
Tokom noći su se izvukli iz ratnog luka, a Nemci nisu smeli da ih prate. Partizani su izgubili 200 boraca, dok su gubici Nemaca bili daleko veći: 600 nemačkih vojnika je poginulo, a 1400 je ranjeno.
(hr.rbth.com)
